In ons vorige artikel “U bent slachtoffer van een verkeersongeval. Hoe zit het ook alweer met aansprakelijkheid?” gingen we in op de vraag onder welke omstandigheden u de wederpartij aansprakelijk kunt stellen als u het slachtoffer bent geworden van een verkeersongeval. Zodra die aansprakelijkheid vast komt te staan, kan uw schade worden berekend. Eén van de onderdelen van de schade bedraagt uw immateriële schade, ook wel smartengeld genoemd. Smartengeld is zeer moeilijk te berekenen en leidt regelmatig tot geschillen. Want hoe kan een verloren oog of een geamputeerde arm in geld worden uitgedrukt?

Wat wordt verstaan onder smartengeld?

De wet bepaalt dat schade bestaat uit:

  • vermogensschade: bijvoorbeeld de medische kosten, die u als gevolg van het ongeval heeft moeten maken;
  • ander nadeel: immateriële schade. Smartengeld is de vergoeding van die immateriële schade. Smartengeld is aan de orde als het ongeval bijvoorbeeld heeft gezorgd voor pijn, verdriet en eventuele verminderde levensvreugde.

Waarom smartengeld?

Het smartengeld is bedoeld om u als slachtoffer van een ongeval te compenseren – voor zover dat mogelijk is – voor door u ondervonden pijn en leed. Hoewel pijn en leed niet in geld kunnen worden uitgedrukt, kan het smartengeld u in staat stellen om uitgaven te doen die uw welzijn ten goede komen. Daarnaast heeft het smartengeld tot doel om enige vorm van genoegdoening te verstrekken. Ten slotte beoogt het smartengeld om schadetoebrengend handelen te voorkomen, zodat het smartengeld tevens een preventieve (en daarmee maatschappelijke) functie heeft.

Hoe wordt de hoogte van smartengeld bepaald?

De wet bepaalt dat de hoogte van het smartengeld naar billijkheid moet worden vastgesteld. Dit betekent dat rekening moet worden gehouden met alle omstandigheden van het geval. Onder meer zijn van belang:

  • de aard en de ernst van het letsel,
  • de ondergane (medische) behandelingen en
  • de mate van invaliditeit die u heeft opgelopen als gevolg van het ongeval.

Daarnaast wordt de aard, de duur en de intensiteit van de pijn, het verdriet of de gederfde levensvreugde meegewogen.

Geen hoge vergoedingen in Nederland: Smartengeldboek bepalend bij vaststelling smartengeld

Over het algemeen zijn de uiteindelijke smartengeldbedragen, anders dan in bijvoorbeeld de Verenigde Staten, relatief laag in Nederland. Bij het bepalen van de hoogte van het smartengeld worden eerdere uitspraken van rechters als uitgangspunt gebruikt. De bedragen die door rechters aan smartengeld zijn toegekend, worden verwerkt in het Smartengeldboek. In het Smartengeldboek zijn de eerder toegekende bedragen gerubriceerd naar gelang van het soort letsel dat is opgelopen. Er zijn bijvoorbeeld rubrieken voor beenletsel, armletsel en hoofdletsel. Per rubriek wordt een overzicht gegeven van de eerder vastgestelde smartengeldbedragen, waarbij kort wordt uitgelegd welke situatie aan de hand was. Bij de vaststelling van het smartengeld in een concrete situatie wordt vervolgens zo goed als mogelijk aangesloten bij dat overzicht.

Een installatiemonteur die tijdens zijn werk te maken kreeg met een ontplofte leiding en daardoor aan één oog blind werd en gehoorschade opliep, ontving bijvoorbeeld ruim € 30.000,- aan smartengeld. Aan een man die met zijn motor een frontale aanrijding had met een auto en als gevolg daarvan onder meer zijn linkerarm verloor, kende de rechter bijna € 60.000,- toe aan smartengeld. Dit zijn voorbeelden van zeer ernstig letsel. De meeste situaties zijn (gelukkig) minder ernstig, waardoor ook het smartengeld lager uitvalt. Een man die in botsing kwam met een bus en als gevolg daarvan een gebroken been en een hersenschudding opliep, ruim twee weken in het ziekenhuis heeft gelegen, drie maanden arbeidsongeschikt is geweest en anderhalf jaar zijn hobby’s niet kon uitoefenen, ontving ‘slechts’ een bedrag van € 2.200,- aan smartengeld. Dit voorbeeld toont de beperkte vergoeding van immateriële schade in Nederland aan.

Discussie over de hoogte van het smartengeld

Er bestaat al langere tijd discussie over de hoogte van het smartengeld en de wijze waarop het smartengeld wordt berekend. Het bedrag aan smartengeld zou (aanzienlijk) hoger moeten zijn en zou objectiever moeten worden vastgesteld. Vooralsnog heeft deze discussie niet tot daadwerkelijke verandering geleid en blijft het Smartengeldboek bepalend bij de vaststelling van het smartengeld.

Slachtoffer en uw schade verhalen?

Bent u het slachtoffer geworden van een ongeval en wilt u uw schade (waaronder smartengeld) verhalen op de aansprakelijke partij? Neem gerust contact op met mij of met mijn collega Thijs de Jong.