Bron: KOV Maandbericht december 2010

Velen van u zijn wel eens in een rechtbank geweest, maar anderen ook helemaal niet. Maar er worden uiteraard wel veel verhalen verteld over wat er op zittingen allemaal kan gebeuren. Om zin en onzin een beetje te scheiden heb ik u -als ware het een Wintersprookje- het verhaal verteld van een opgelopen verschil van mening tussen twee ondernemingen. Natuurlijk is altijd de allerbeste oplossing om er samen uit te komen. Maar soms laaien de emoties zo hoog op, en is de overtuiging (vaak bij beide partijen) zo pertinent aanwezig, dat het (enige echte) gelijk aan die zijde bestaat (en niet bij de ander) dat er een knoop moet worden doorgehakt.

Van der Plas heeft maatsoftware geleverd aan Varkevisser, waarmee die laatste snel en makkelijk binnengekomen zendingen vis kan scannen waardoor deze in een voorraad- en verkoopsysteem kunnen worden opgenomen. De software voorziet ook in andere functies, waaronder het geval waarin de vis vanuit de voorraadhal in 't Heen aan afnemers wordt geleverd. De software is geleverd op 1 juni, drie maanden later dan in de orderbevestiging was aangegeven. Van der Plas hanteert algemene voorwaarden. Daarnaast heeft Van der Plas uit China een zending kunststoffen dozen laten komen, waarin de vis snel en makkelijk kan worden verpakt. Van der Plas heeft Varkevisser een showmodel toegestuurd en een orderbevestiging voor 1000 dozen. Die orderbevestiging is door Varkevisser niet getekend en teruggestuurd. Van der Plas levert de eerste 500 dozen en stuurt een factuur voor de hele order. Varkevisser betaalt de factuur voor de dozen niet.

Varkevisser is ontevreden over de software, en claimt dat deze te laat is opgeleverd, waardoor Varkevisser extra IT kosten heeft moeten maken. Verder doet de software niet of onvoldoende wat het zou moeten doen. Hele zendingen vis "verdwijnen" op die manier. Varkevisser lijdt daardoor schade. Varkevisser heeft van de totale aanneemsom voor de software van Van der Plas (€ 100.000,=) alleen een aanbetaling van € 20.000,= betaald. Het restant weigert Varkevisser te voldoen. Varkevisser vordert een bedrag van € 100.000,= plus toekomstige schade. De algemeen directeur van Van der Plas en de financieel directeur van Varkevisser hebben vroeger samen bij Haasnoot Enterprises gewerkt. De algemeen directeur van Van der Plas was toen de assistent van de financieel directeur van Varkevisser, die destijds boekhouder was.

Van der Plas vraagt haar advocaat om in een dagvaarding de vordering op te schrijven. Van der Plas vordert betaling van het restant van de aanneemsom voor de software, vermeerderd met wettelijke handelsrente en kosten en betaling van de vergoeding voor 1000 visdozen, ook met rente en kosten. De deurwaarder geeft die dagvaarding af aan het bedrijf van Varkevisser. Op de in die dagvaarding beschreven dag ontvangt de rechtbank Den Haag een schriftelijk document (conclusie) van de advocaat van Varkevisser met daarin een verweer tegen de vordering van Van der Plas en een tegenvordering.

De rechtbank denkt twee weken en na en bepaalt een mondelinge zitting, waarop partijen en hun advocaten worden uitgenodigd. Op die zitting krijgen de advocaten de gelegenheid om de vorderingen van hun cliënten toe te lichten. De rechter stelt vragen, vooral aan partijen. In dat geval moeten de advocaten vaak hun mond houden, en dat kan soms voor onverwachte wendingen zorgen. De rechter geeft vaak een "voorlopig voorlopige" mening over de haalbaarheid van de verschillende argumenten, en geeft partijen in overweging te bekijken of zij op basis daarvan een schikking kunnen treffen. Als dat gebeurt, wordt deze in een schriftelijk stuk (proces-verbaal) vastgelegd, en dat document heeft dan de kracht van een vonnis. Als er dus een betalingsverplichting in staat en de partij die moet betalen weigert dat, dan kan de deurwaarder met het proces-verbaal beslag leggen en de vordering incasseren.

Natuurlijk zijn Van der Plas, Varkevisser en Haasnoot in dit artikel bedachte, en dus niet echt bestaande namen van ondernemingen. Maar ik wed dat u moeiteloos de naam van uw eigen bedrijf ervoor kunt invullen. Want iedereen heeft wel eens een geschil over een contract of over een betaling. Op 7 december werd duidelijk, dat een zaak als deze geen duidelijke winnaar kent als niet heel duidelijk is vastgelegd wie welke rechten heeft. Van belang is dus, wat er precies tussen partijen is overeengekomen, en hoe een en ander moet worden uitgelegd als de tekst niet duidelijk is. Was de datum, waarop de software moest worden geleverd, bijvoorbeeld een uiterste datum ? Was er misschien bepaald dat er een testfase zou zijn ? En hoe zat het met de eigen verantwoordelijkheid van de mensen die de software moesten gebruiken ? Hadden zij de instructies goed opgevolgd ? Waren de algemene voorwaarden van Van der Plas wel op de juiste wijze van toepassing verklaard en aan Varkevisser gegeven ? Kunnen partijen over en weer incassokosten die buiten de procedure om zijn gemaakt vorderen ? En welk rentepercentage is in dit geval van toepassing ?

De rechter kan, als er geen schikking tot stand komt, een vonnis wijzen. Daarin kan hij een eindbeslissing nemen, maar in deze zaak is het aannemelijker dat er een tussenvonnis komt. Met daarin bijvoorbeeld een bewijsopdracht of een deskundigenbericht. Waardoor partijen vervolgens getuigen naar de rechtbank moeten laten gaan, die kunnen verklaren over wat er precies is afgesproken. Of waardoor een automatiseringsdeskundige de kwaliteit van de software kan beoordelen. Dat kost tijd en geld, en vooral energie. Maar soms is zo'n rechtsgang nodig.

De juridische wereld is een wonderlijke wereld, en als je er de weg in kent, kunnen ook daar aansprekende resultaten worden bereikt. Gelukkig is niet iedere incassozaak ingewikkeld en om die reden is het ook goed dat het incassobureau van RWV de simpele incasso's tegen een vast, laag tarief behandelt en dat, als het juridisch ingewikkeld wordt, een gespecialiseerde advocaat dichtbij is.

Al is voorkomen natuurlijk altijd beter dan genezen.