Noodverordeningen tijdens de coronacrisis; wat mag wel en wat mag niet? En wat kunt u doen als u onterecht wordt beboet
Ter voorkoming van een wijdere verspreiding van het coronavirus heeft het kabinet de afgelopen maand steeds striktere maatregelen genomen. Deze maatregelen zijn verder uitgewerkt door de voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s in diverse zogenaamde noodverordeningen. Om te zorgen dat deze maatregelen ook worden nageleefd, besloot het kabinet naast strafrechtelijke ook bestuursrechtelijke handhaving in te zetten.
Wij vinden deze maatregelen belangrijk en stimuleren dan ook dat iedereen zich aan deze maatregelen houdt. Wij begrijpen ook dat dit behoorlijk ingewikkelde materie is voor u. Daarom vatten wij de belangrijkste maatregelen voor u samen. Daarbij geven wij antwoord op de vraag wat u kunt doen als u -onterecht- wordt beboet of te maken krijgt met bestuursrechtelijke handhaving, zoals een last onder dwangsom of een last onder bestuursdwang.
Wat is de grondslag van de noodverordening?
Burgemeesters mogen in buitengewone omstandigheden nieuwe algemeen verbindende regels opstellen. Deze regels worden vastgelegd in een noodverordening en kunnen uw grondrechten dusdanig beperken. Bekende voorbeelden waarin een plaatselijke noodverordening werd afgekondigd was tijdens de strandrellen in Hoek van Holland of Project X in Haarlem.
Nu het coronavirus een bedreiging van de volksgezondheid vormt, is besloten diverse noodverordeningen in het leven te roepen. Aangezien het coronavirus een nationaal probleem is, worden deze noodverordeningen niet genomen door de lokale burgemeester, maar door de voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s. Onder iedere veiligheidsregio vallen weer verschillende gemeenten. Zo vallen bijvoorbeeld onder de veiligheidsregio Hollands Midden de gemeenten:
- Alphen aan den Rijn,
- Bodegraven-Reeuwijk,
- Gouda,
- Hillegom,
- Kaag en Braassem,
- Katwijk,
- Krimpenerwaard,
- Leiden,
- Leiderdorp,
- Lisse,
- Nieuwkoop,
- Noordwijk,
- Oegstgeest,
- Teylingen,
- Voorschoten,
- Waddinxveen,
- Zoeterwoude, en
- Zuidplan
Wat is er nu precies verboden en wat niet?
In eerste instantie zijn alle door het kabinet afgekondigde corona-maatregelen beschreven in deze noodverordeningen. Toch kan het voorkomen dat er verschillen bestaan tussen verschillende noodverordeningen. Om deze reden is het van belang dat u eerst kijkt welke noodverordening van toepassing is op uw woonplaats. U kunt hiervoor de websites raadplegen van de verschillende veiligheidsregio’s.
Ter illustratie heb ik de belangrijkste maatregelen binnen de veiligheidsregio Hollands Midden in een overzicht gezet. Samengevat komt dit neer op de volgende belangrijke verboden:
- Verbod op aanbieden recreatief nachtverblijf;
- Verbod om sanitaire voorzieningen bij recreatieparken en andere recreatieve locaties geopend te houden;
- Verbod om toegang te verlenen tot zorginstellingen en woonvormen ouderenzorg;
- Verbod op openstelling onderwijs en kinderopvang;
- Verbod zich te bevinden in verboden gebieden of locaties;
- Verbod op openstellen diverse inrichtingen;
- Verbod op niet in acht nemen 1,5 afstand;
- Verbod op samenkomsten en evenementen.
Hoe lang duren deze maatregelen nog?
Op 31 maart jl. heeft het kabinet bekendgemaakt dat de genomen maatregelen in ieder geval gelden tot 28 april. Met daarbij de aanvulling dat de scholen pas weer opengaan na de meivakantie. Op 21 april neemt het kabinet een nieuw besluit over deze maatregelen. De verboden met betrekking tot het recreatieve verblijf, blijven echter tot 10 mei van kracht. Daarnaast geldt voor evenementen een verbod tot 1 juni 2020.
Welke bestuursrechtelijke sancties staan er op het overtreden van deze maatregelen?
Als u zich niet aan de voorgeschreven maatregelen houdt, kan op grond van de noodverordening hard worden opgetreden. Zo kan -ter voorkoming dat de maatregelen worden overtreden- in sommige gevallen een last onder bestuursdwang of een last onder dwangsom worden opgelegd. Voor meer uitleg over de last onder bestuursdwang en last onder dwangsom verwijs ik naar een eerder artikel van mijn collega Katja Heede: 'Handelt u in strijd met de wet? De overheid treedt op'.
Let op: het overtreden van een noodverordening is strafbaar
Bovendien is het van belang dat u zich realiseert dat het overtreden van een noodverordening daarnaast ook strafbaar is. Op het overtreden van een noodverordening staat een hechtenis van ten hoogste drie maanden of een geldboete ter hoogte van € 4.350,00,- (tweede categorie).
Wat kunt u doen als u -onterecht- een sanctie opgelegd krijgt?
Ondanks uw vermeende inspanning, kan het voorkomen dat een boete, last onder dwangsom of een last onder bestuursdwang wordt opgelegd. Na het constateren van een overtreding krijgt u of uw onderneming vervolgens een beschikking opgelegd van de politie of van de gemeentelijke handhavingsambtenaren. Bent u van mening dat u onterecht een boete, last onder dwangsom of last onder bestuursdwang krijgt opgelegd, dan kunt u hiertegen bezwaar en beroep instellen. Hoe u dit kunt doen staat aangegeven in de aan u opgelegde beschikking.
Een voorlopige voorziening nodig?
Als de burgemeester besluit uw winkel of een andere voor publiek toegankelijke locatie te sluiten, geldt dat met spoed maatregelen moeten worden genomen. U kunt hiervoor een voorlopige voorziening vragen bij de rechtbank. Door een voorlopige voorziening kan de genomen sanctie tijdelijk worden geschorst tot hierover in bezwaar en/of beroep is beslist.
Heeft u nog aanvullende vragen ?
Heeft u nog vragen met betrekking tot de genomen maatregelen, dan kunt u contact opnemen met ons of één van de andere bestuursrechtadvocaten. U kunt ook contact opnemen met onze Coronavirus Helpdesk. U kunt zowel telefonisch (071-7502200) als per e-mail (coronavirushelpdesk@rwv.nl) contact met hen opnemen. Of vul het contactformulier op de website in. Een van de specialisten neemt binnen 24 uur contact met u op.
Tot slot: Blijf veilig voor uzelf en een ander!