Sinds begin dit jaar doen meerdere gemeenten mee aan de pilot “mengvormen winkel/horeca” ook wel “blurring” genoemd. Om nieuw leven in winkelstraten te blazen, wordt winkelen een “totaalbeleving” waarin grenzen tussen detailhandel en horeca vervagen. Aantrekkelijk voor het winkelend publiek, maar mag u dit eigenlijk zomaar doen?

Allereerst dient u te toetsen of de activiteiten passen binnen het bestaande bestemmingsplan. Daarnaast is van belang wat voor horeca activiteiten er zullen worden uitgevoerd. Bent u van plan alcoholhoudende dranken te verkopen, dan dient de inrichting van uw horecagelegenheid aan bepaalde eisen te voldoen. Daarnaast is het combineren van activiteiten onder de Drank en Horecawet in veel gevallen niet toegestaan.

Toets of activiteiten binnen bestaand bestemmingsplan passen

Elk pand heeft een bestemming toegekend gekregen door de gemeente: een woonbestemming om te wonen, een horecabestemming voor een café, een detailhandel bestemming voor een schoenenwinkel. Vaak is er sprake van een dubbelbestemming, zoals een combinatie van wonen en bedrijf, waardoor in hetzelfde pand kan worden gewoond en een bedrijf kan worden gerund. Ook kan sprake zijn van een hoofd- en subbestemming waardoor detailhandel gecombineerd kan worden met ondergeschikte horeca activiteiten.

Ongeacht wat de situatie van een specifiek pand is, er zal altijd een vergunning moeten worden aangevraagd voor het uitoefenen van een ondersteunende activiteit die onderdeel is van de dagelijkse bedrijfsvoering. Wilt u in uw boekhandel of schoenenwinkel een espressobar openen, die meer dan uit een koffiemachine alleen bestaat, dan zult u een vergunning moeten aanvragen. In het vergunningsproces wordt vervolgens duidelijk of een dergelijke ondersteunende horeca activiteit in het ter plaatse geldende bestemmingsplan past. Past het niet, dan kunt u een ontheffing vragen.

Welke horeca activiteiten?

De verkoop van alcoholhoudende dranken valt onder de Drank en Horecawet (DHW). De DHW maakt onderscheid tussen de verkoop van alcoholhoudende dranken:

  • voor plaatselijke consumptie en
  • voor consumptie elders.

Een slijterij mag uitsluitend alcohol verkopen die niet ter plaatse worden genuttigd, terwijl een café juist geen alcohol mag verkopen die wordt meegenomen.

Daarnaast is het onder de DHW verboden om in een horeca instelling zoals een café of slijterij andere bedrijfsactiviteiten uit te voeren, zoals het verkopen van boeken. Andersom verbiedt de DHW de verkoop van alcoholhoudende dranken voor consumptie elders door niet-slijterijen. Dit betekent dat een boekhandel geen flessen wijn mag verkopen. Daarnaast verbiedt de DHW de verkoop van alcoholhoudende drank voor consumptie ter plaatse door niet-horeca. Een schoenenwinkel mag om die reden geen bier serveren.

Ook nog vermeldenswaard is dat er (vergaande) eisen worden gesteld aan een horecagelegenheid voor de verkoop van alcoholhoudende dranken die ter plaatse worden genuttigd; zo dienen er onder andere minimaal twee volledig van elkaar gescheiden toiletgelegenheden te zijn en voorzieningen waar met drinkwater de handen gewassen kunnen worden.

Blurring

Of blurring, de mengvorm horeca/detailhandel, mag, is dus afhankelijk van de specifieke situatie. Slijterijen en cafés mogen geen detailhandel activiteiten verrichten en detailhandels mogen geen alcoholhoudende dranken verkopen, ongeacht of die ter plaatse worden genuttigd of meegenomen.

De DHW geldt niet voor niet-alcoholhoudende dranken. Het is dus voor een boekhandel of kledingwinkel wel mogelijk om bijvoorbeeld koffie of sandwiches te verkopen. In dat geval moet het bestemmingsplan wel voorzien in een dubbelfunctie van het pand waarin de winkel/café is gevestigd.

Wilt u een mengvorm aanbieden: controleer het bestemmingsplan en let op de DHW.
Wilt u een mengvorm stopzetten: dien handhavingsverzoeken in bij de gemeente.

Links naar relevante rechtspraak:

Rechtbank Overijsel 30 maart 2016 (https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBOVE:2016:1078)
Rechtbank Overijsel 25 maart 2015 (https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBOVE:2015:1462)