Stel, na het overlijden van uw ouder(s) komt u er achter dat u bent onterfd. Deze ontdekking kan als donderslag bij heldere hemel komen. Het is begrijpelijk dat u zich afvraagt of u als onterfd kind nog aanspraak maakt op een deel van de erfenis. Een ouder mag in Nederland zelf beslissen wat er met zijn of haar erfenis gebeurt. Maar ouders kunnen niet regelen dat onterfde kinderen helemaal niets van een erfenis ontvangen. De wet geeft u als kind enige vorm van bescherming in de zin van de legitieme portie, in de volksmond ook wel het “kindsdeel” genoemd.

Wat is een legitieme portie (kindsdeel)?

De legitieme portie is het deel van de erfenis waar u als kind altijd aanspraak op kan maken. U heeft hierbij enkel recht op een geldvordering. Op eventuele bezittingen van de overledene uw ouder(s) heeft u geen recht. Welke waarde de legitieme portie heeft, is afhankelijk van de waarde van het nagelaten vermogen van uw ouder(s).

Hoe kan ik de legitieme portie berekenen?

Het berekenen van de legitieme portie is in veel gevallen een complexe aangelegenheid. Voor de berekening van de legitieme portie wordt namelijk de totale waarde van de nalatenschap vermeerderd met bepaalde door uw ouder(s) gedane giften en verminderd met specifiek door de wetgever opgesomde schulden (zoals de kosten van de uitvaart). Uw vordering is vervolgens een deel van dat totaal. Hoe groot dat deel is, hangt af van het aantal personen dat zonder testament door de wet als erfgenaam zou zijn geroepen.

Hoe kan ik mijn legitieme portie opeisen?

Als uw ouder ten tijde van zijn/haar overlijden een echtgenoot achterlaat, hoeft de legitieme portie pas te worden uitgekeerd op het moment van overlijden van de langstlevende echtgenoot. Tot het moment van opeisbaarheid is de echtgenoot volledig vrij om over het geërfde te beschikken en daar op in te teren. Er hoeft met andere woorden geen zekerheid gesteld te worden voor de legitieme portie. Als er geen langstlevende echtgenoot meer is dan wordt het bedrag ter waarde van de legitieme portie zes maanden na het overlijden opeisbaar.

Let op dat – ook al is de legitieme portie nog niet opeisbaar – u wel binnen vijf jaar na het overlijden van uw ouder(s) kenbaar aanspraak moet maken op de legitieme portie. Deze termijn van 5 jaar is een vervaltermijn, dat betekent dat verlenging daarvan niet mogelijk is. Na vijf jaar kunt u geen aanspraak meer maken op de legitieme portie.

Wat zijn uw rechten bij het berekenen van de legitieme portie?

Het is niet altijd eenvoudig om de hoogte van de legitieme portie te berekenen. Ook is het soms lastig om de berekening te controleren. In de wet staat daarom dat er recht bestaat op inzage en een afschrift van alle (financiële) documenten die noodzakelijk zijn om deze berekening te kunnen maken. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om bankafschriften, belastingaangiftes en taxatierapporten.

Wilt u meer weten over de legitieme portie (kindsdeel) of de berekening ervan?

Heeft u hulp nodig bij de berekening van de legitieme portie? Of heeft u vragen over het recht op uitbetaling ervan? Neem gerust contact op met mij of een van de andere familierecht advocaten. Wij adviseren u graag over zowel uw rechten als uw plichten.