Married At First Sight: Het huwelijk als instituut of amusement?
In een van de eerste afleveringen van Married At First Sight, waarin het spraakmakende koppel Chantal en Henk elkaar het jawoord gaf, zaten maar liefst 843.000 kijkers aan de buis gekluisterd. Het programma wordt dan ook niet voor niets hét kijkcijferkanon van de maandagavond genoemd.
Voor wie Married At First Sight nog niet kent, het is een programma waarin mensen trouwen met een wildvreemde. De kandidaten worden door verschillende deskundigen gematcht en ontmoeten elkaar voor het eerst op de bruiloft, enkele minuten voor hun jawoord. Na een huwelijksreis, met als doel elkaar te verkennen, trekken de koppels bij elkaar in, om na vijf weken huwelijk te beslissen: blijven we getrouwd of gaan we scheiden?
Deelnemers echt getrouwd in Married At First Sight?
Los van de hilariteit en populariteit van het programma is het de grote vraag of het wel maatschappelijk en moreel verantwoord is om van het huwelijk een dergelijk schouwspel te maken? En is het juridisch gezien wel een overeenkomst die door de beugel kan? Zo niet, zijn de deelnemers dan wel echt getrouwd of wordt hen een rad voor ogen gedraaid ten gunste van de kijkcijfers?
Het antwoord op deze vraag volgt uit artikel 3:40 van het Burgerlijk Wetboek. Daarin wordt gesteld dat een rechtshandeling (lees: huwelijk), die door inhoud of strekking in strijd is met de goede zeden of de openbare orde, nietig is. Hoe beoordeel je of iets in strijd is met de goede zeden of openbare orde? Juist door te kijken naar de samenleving en de normen in de samenleving. In concreto is dus het maatschappelijk oordeel omtrent wat hoort, oftewel de opvatting die de grootst mogelijke maatschappelijke consensus steunt, beslissend. En wat vindt de maatschappij, wat vindt de overheid van het huwelijk?
Hoewel in een ontzuilde samenleving het huwelijk wellicht door minder mensen als heilig instituut wordt beschouwd, denk ik dat het grootste deel van de samenleving het huwelijk nog steeds als een serieuze aangelegenheid beschouwt, waarbij mensen die elkaar lief hebben elkaar trouw en steun beloven. Het huwelijk dient als veilige omgeving, ook voor eventuele kinderen.
Voldoen de deelnemers aan de rechten en plichten van het huwelijk?
Trouwen is het werkwoord van trouw, een van de pijlers van het huwelijk. Daar is tijd voor nodig en noodzakelijkerwijs ook een relatie.
Het huwelijk is aldus een samenlevingsvorm door het recht vastgelegd, met daaraan gekoppelde rechten en plichten en waarvan de basis een relatie is. En aan dat laatste schort het met name, nu de koppels, die in Married At First Sight in het huwelijksbootje stappen, elkaar zelfs niet kennen, laat staan dat zij een relatie hebben.
Handelen ze niet in strijd met het instituut dat huwelijk heet?
En daarmee met de goede zeden, door koppels die elkaar niet eens kennen zonder enige basis, met elkaar te laten trouwen? Getuigt het niet van een enorme armoede door ook dit instituut te laten verworden tot plat vermaak? En hollen we daarmee ook niet de belangrijke functie uit, die het huwelijk in onze samenleving nog altijd heeft?
Het huwelijk behoort iets moois te zijn tussen twee mensen
Vanuit de maatschappij wordt het gezien als een bezegeling van een relatie. Juist in een dergelijke maatschappij waarin we al te maken hebben met een grote toename aan scheidingen, zouden we het huwelijk als instituut moeten aanmoedigen, in plaats van er een goedkoop schouwspel van te maken.