Vanaf 1 januari 2024 kunnen ouders hun kind een dubbele achternaam geven, dus zowel de achternaam van de moeder als van de vader. Ouders kunnen hiervan gebruik maken als hun eerste kind op of na 1 januari 2024 is geboren. Ook is er een overgangsregeling opgesteld waarin is bepaald dat een dubbele achternaam ook mogelijk is voor oudere kinderen en hun jongere broers en zussen mits het oudste kind geboren is op of na 1 januari 2016. Ouders hebben hiervoor in 2024 de mogelijkheid om dit te regelen, daarna niet meer.  

Als echtscheidingsadvocaten zien wij dat deze overgangsregeling voor een dubbele achternaam tot discussies leidt tussen ouders die aan het scheiden zijn of al gescheiden zijn. Destijds hadden zij slechts de keuze tussen de achternaam van de vader of de achternaam van de moeder. Meestal kozen zij voor de achternaam van de vader of er werd geen keuze gemaakt waardoor bij gehuwde ouders het kind de achternaam van de vader kreeg en bij ongehuwde ouders de naam van de moeder. Maar wat zijn de juridische mogelijkheden als de ene ouder de wens heeft om alsnog zijn of haar achternaam toe te voegen en de andere ouder dit niet wil?   

Rechter doet uitspraak inzake overgangsregeling dubbele achternaam

In de memorie van toelichting over de wet dubbele achternaam en de overgangsregeling is terug te lezen dat het destijds uitdrukkelijk niet de bedoeling was om ouders de mogelijkheid te geven om de rechter vervangende toestemming te vragen als de andere ouder het niet eens is met het toevoegen van de andere achternaam. Op 12 maart 2024 heeft de rechtbank Gelderland een uitspraak gedaan die dit bevestigt. In deze uitspraak is te lezen: 

“indien de ouders op grond van de Wet de geslachtsnaam van hun kind willen wijzigen zullen zij zich tot ambtenaar van de burgerlijke stand moeten wenden. Daarbij is het nodig dat beide ouders instemmen met de wijziging van de geslachtsnaam van hun kind. Indien een van de ouders niet instemt kan geen wijziging van de geslachtsnaam plaatsvinden. Omdat de vader geen toestemming geeft voor de wijziging van de geslachtsnaam van de minderjarige is een wijziging van de geslachtsnaam niet mogelijk. Er is geen wettelijke basis om hiervoor vervangende toestemming te verlenen. Daarom zal de rechtbank het verzoek van de moeder afwijzen." 

Conclusie: meestal beslist vader over het wel of niet toevoegen van achternaam van de moeder

Dat betekent dat in de praktijk meestal de vader bepaalt of het kind wel of niet alsnog de achternaam van de moeder krijgt en het dus niet mogelijk is om dit aan een rechter voor te leggen. Het is de vraag of dit daadwerkelijk in het belang van het kind is. Wat is erop tegen dat aan kinderen geboren op of na 1 januari 2016 alsnog de achternaam van de andere ouder (meestal de moeder) wordt toegevoegd, juist als de ouders uit elkaar zijn? Daarmee wordt immers tot uiting gebracht dat beide ouders de ouders van de minderjarige zijn. In het kader van gelijkwaardig ouderschap is er ook veel voor te zeggen om de kinderen voortaan de achternamen van de beide ouders te laten dragen.

Het laatste woord is er vast nog niet over gezegd. Het is denkbaar dat er hoger beroep zal volgen of dat er  alsnog andersluidende uitspraken van rechters volgen.  

Hulp nodig of vragen over de mogelijkheden van een dubbele achternaam en de overgangsregeling?

Heb je nog vragen over welke achternaam je jullie kind kan geven? Neem gerust contact op met mij of één van de andere familierechtadvocaten.