Rekening en verantwoording afleggen aan mijn partner, moet dat eigenlijk wel? Het is een vraag die ik vaak krijg bij (aanstaande) echtscheidingen of als er spanningen zijn over geld binnen het huwelijk. Misschien maak je je zorgen over wat jouw echtgenoot met het gezamenlijke geld doet of word je juist geconfronteerd met eisen om allerlei financiële stukken te overleggen. Maar hoe zit het nou echt?

In dit artikel leg ik uit wat jouw rechten en plichten zijn, wanneer je wél vragen moet beantwoorden en wanneer dat niet hoeft. Ook lees je hoe de rechter hier onlangs over oordeelde.

Wat is rekening en verantwoording?

Rekening en verantwoording houdt in dat je niet alleen vertelt wát je met je geld hebt gedaan, maar ook laat zíen hoe je het hebt beheerd. Denk aan het bijhouden van een overzicht van inkomsten en uitgaven, het verzamelen van bonnetjes of andere documenten en het geven van een toelichting op financiële beslissingen. Je legt dus als het ware ‘verantwoording’ af: je toont aan waar het geld vandaan kwam, wat ermee is gebeurd en waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt. 

Wat zegt de rechtspraak over rekening en verantwoording? 

Als echtgenoten heb je de plicht om elkaar belangrijke informatie te geven over het gevoerde financiële beheer. Maar dat betekent niet dat je verplicht bent om uitgebreide rekening en verantwoording af te leggen over je gevoerde beheer van gemeenschappelijke vermogen of privévermogen of maandelijks een administratie bij te houden. Volgens de wet is er geen wettelijke verplichting voor echtgenoten om rekening en verantwoording aan elkaar af te leggen. Wel is er een informatieplicht, wat betekent dat echtgenoten elkaar op de hoogte moeten houden van belangrijke financiële zaken.

Informatieplicht in het kader van openheid en transparantie

Deze informatieplicht geldt vooral als één van jullie het financiële beheer voert, bijvoorbeeld over het gezamenlijke vermogen. Degene die dat doet, moet de ander desgevraagd uitleg geven over dat beheer. Dat betekent niet dat je standaard alles hoeft te overleggen, maar wel dat je bereid moet zijn om vragen te beantwoorden en inzicht te geven als je partner daar om vraagt. Deze verplichting past bij de vertrouwensrelatie binnen een huwelijk, waarin openheid en transparantie belangrijk zijn. Zo kan de ander zicht houden op hoe het geld wordt beheerd, zeker als er zorgen zijn over onduidelijkheid of mogelijke misstappen.

Rechtbank verduidelijkt grens tussen informatieplicht en rekening en verantwoording

Maar hoe ver gaat die informatieplicht nu precies? Moet je ook volledige rekening en verantwoording afleggen als je partner daar om vraagt? Die vraag lag voor in een zaak bij het gerechtshof in Den Haag.

Het hof oordeelde dat de wet geen algemene verplichting schept tot het afleggen van rekening en verantwoording. De verplichting strekt slechts tot het verschaffen van inlichtingen, wat inhoudt dat een echtgenoot vragen moet beantwoorden en uitleg moet geven over het gevoerde bestuur wanneer daar om wordt gevraagd. Het gaat dus om een informatieplicht, maar niet om een volledige rekening en -verantwoordingsplicht. Dit voorkomt dat echtgenoten ten onrechte worden belast met zware administratieve verplichtingen.

Wat betekent de informatieplicht voor echtgenoten in de praktijk?

Voor echtgenoten betekent deze informatieplicht dat:

  • Een echtgenoot wél concrete vragen moet beantwoorden over het beheer van het vermogen.
  • Er géén wettelijke plicht is om maandelijks of jaarlijks financiële overzichten te verstrekken of een volledige administratie te overleggen.
  • Er alleen bij bijzondere omstandigheden of specifieke afspraken sprake kan zijn van een verdergaande verantwoordingsplicht.

Voor echtgenoten die zich zorgen maken over het gevoerde beheer, biedt de wet dus wel degelijk een middel om informatie te verkrijgen. Maar het is belangrijk om te beseffen dat dit niet hetzelfde is als een volledige verantwoordingsplicht.

Heb je vragen over rekening en verantwoording of de inlichtingenplicht tussen echtgenoten?

Heb je vragen over wat jij wel of niet hoeft te delen met je partner? Twijfel je of je voldoende informatie krijgt of juist verplicht bent om financiële verantwoording af te leggen? Of wil je precies weten waar je juridisch aan toe bent bij de verdeling van vermogen? Neem gerust contact met mij op voor persoonlijk en duidelijk advies. Samen kijken we naar jouw situatie en mogelijkheden.

Wat moet er in een rekening en verantwoording staan? 

Een overzicht van inkomsten, uitgaven en wat er nog over is. Daarbij geef je toelichting en onderbouwing, bijvoorbeeld met bankafschriften of bonnetjes. Het doel is om inzicht te geven in hoe het geld is beheerd. 

Wanneer moet ik de rekening en verantwoording indienen?

Alleen als je daartoe verplicht bent, bijvoorbeeld door een rechter, door afspraken in huwelijkse voorwaarden of als je als bewindvoerder of executeur optreedt. Het moment hangt af van de situatie of gemaakte afspraken.