Als uw naaste komt te overlijden, dan kunt u als executeur aangesteld worden. In het testament kan de overledene namelijk een executeur benoemd hebben om de nalatenschap namens de erfgenamen af te wikkelen. Dit kan één van de erfgenamen zijn maar ook een buitenstaander zoals een notaris. De executeur is een beheerder van de nalatenschap en vertegenwoordiger van de erfgenamen en dient het testament van de overledene ten uitvoer te brengen. Maar wat zijn nu precies de taken en bevoegdheden van de executeur?

Executeur bij testament

Bij testament kan de overledene één of meerdere executeurs benoemen. Als er geen testament is, is er ook geen executeur, tenzij er bij codicil van vóór 2003 een executeur is benoemd. Volgens overgangsrecht kan deze executeur bij overlijden na 2003 gewoon aan het werk gaan volgens de regels van de executeur naar nieuw recht De wet kent de executeur een vast takenpakket toe met bijbehorende bevoegdheden. De overledene kon deze taken en bevoegdheden uitbreiden of juist beperken. Het onderscheid tussen de verschillende executeurs wordt aangeduid met sterren:

Uitvaart executeur (Één ster executeur)

De uitvaart executeur mag alleen de uitvaart van de overledene regelen. Dit is de enige taak die deze executeur heeft.

Beheersexecuteur (Twee sterren executeur)

De beheersexecuteur is bevoegd en verplicht om goederen van de nalatenschap te beheren, de vorderingen te innen en de schulden van de nalatenschap, waaronder bijvoorbeeld legaten, te voldoen. De beheersexecuteur maakt als het ware de nalatenschap klaar voor verdeling. In testamenten gemaakt voor 2003 is de executeur-testamentair altijd een beheersexecuteur.

Let op: de beheersexecuteur mag enkel en alleen de nalatenschap beheren, hij of zij mag de nalatenschap niet verdelen onder de erfgenamen.

Executeur- afwikkelingsbewindvoerder (Drie sterren executeur)

De executeur-afwikkelingsbewindvoerder heeft de meest vergaande bevoegdheden. Een afwikkelingsbewindvoerder mag zonder medewerking of toestemming van de erfgenamen goederen uit de nalatenschap verkopen en de opbrengst ervan verdelen tussen de erfgenamen. In sommige gevallen krijgt een afwikkelingsbewindvoerder zoveel bevoegdheden dat hij de nalatenschap volledig zelfstandig en naar eigen inzicht kan verdelen. Welke bevoegdheden de executeur/afwikkelingsbewindvoerder precies heeft, staat in het testament.

Wanneer begint de taak van de executeur testamentair?

Pas na het overlijden kan de bij testament benoemde executeur de taak aanvaarden. Dat kan door een mondelinge verklaring, een schriftelijke verklaring of de aanvaarding kan blijken uit verrichtte handelingen.

Wat zijn de taken en bevoegdheden van een executeur testamentair?

De taken van de executeur testamentair zijn als volgt op te splitsen:

  • De executeur is privatief bevoegd de goederen van de nalatenschap te beheren. Dat wil zeggen met uitsluiting van de erfgenamen. Hij vertegenwoordigt de erfgenamen in en buiten rechte. De executeur is bevoegd de door hem beheerde goederen te gelde te maken (verkopen), voor zover dit nodig is voor de tot zijn taak behorende voldoening van de schulden van de nalatenschap en de nakoming van de hem opgelegde lasten.
  • De executeur voldoet de schulden van de nalatenschap die tijdens zijn beheer uit die goederen ontstaan. En executeur kan te maken krijgen met schuldeisers en legatarissen van de nalatenschap die om uitbetaling van hun geldvordering verzoeken;
  • De executeur voert de testamentaire lasten uit;
  • De executeur maakt een boedelbeschrijving op. Onder boedelbeschrijving wordt verstaan een schriftelijke specificatie van alle baten en schulden die de overledene op de dag van zijn overlijden bezat, waarbij de betreffende goederen per de overlijdensdatum worden gewaardeerd;
  • De executeur verschaft aan een erfgenaam alle door deze gewenste inlichtingen.

De taak van de executeur eindigt als hij zijn werkzaamheden heeft voltooid.

Verplichting tot rekening en verantwoording

Wanneer de bevoegdheid van een executeur tot beheer van de nalatenschap eindigt, is hij of zij verplicht rekening en verantwoording af te leggen aan degene die na hem tot beheer bevoegd is (de erfgenamen). De verplichting tot rekening en verantwoording kan de overledene in zijn testament niet uitsluiten.

Wanneer kan een executeur testamentair worden ontslagen?

Een executeur kan worden ontslagen op eigen verzoek of door een belanghebbende via een verzoekschriftprocedure bij de rechtbank. Als de executeur een verzoek doet tot zijn eigen ontslag, hoeven daar geen gewichtige redenen aan ten grondslag te liggen. Wanneer de executeur zelf om zijn ontslag verzoekt dan zal dit verzoek meestal door de rechter worden toegewezen.

Een verzoek tot ontslag van de executeur door een belanghebbende wordt niet zomaar door de rechter toegewezen. De rechter kan alleen een executeur ontslaan wanneer daartoe ‘gewichtige redenen’ zijn. Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan misbruik van bevoegdheid door de executeur, verwaarlozing van zijn plichten of omstandigheden die moeten leiden tot het oordeel dat de executeur niet is opgewassen tegen zijn taak. De gewichtige redenen moeten aangetoond worden door de verzoeker.

Wie kan de executeur testamentair ontslaan?

Verschillende personen kunnen naar de kantonrechter stappen en vragen om ontslag en vervanging van de executeur. De kantonrechter is alleen bevoegd op verzoek van een belanghebbende een executeur te ontslaan en een vervangende executeur te benoemen. Als belanghebbende worden in ieder geval de erfgenamen genoemd. Daarnaast kunnen schuldeisers, last bevoordeelden of andere personen die rechtstreeks belang hebben bij de vervulling van de taak van de executeur een verzoek indienen.

Verschil executeur en vereffenaar

Er is een groot verschil tussen een executeur en een vereffenaar. Een vereffenaar wordt door de rechtbank benoemd. De vereffenaar dient volgens een bepaalde procedure en strenge eisen de nalatenschap af te wikkelen.

Wat kunnen onze erfrecht advocaten voor u betekenen?

Krijgt u als executeur te maken met een verzoek tot ontslag en vervanging of bent u als erfgenaam ontevreden hoe de executeur zijn of haar taak vervuld? Neem gerust contact op met mij of een van de andere erfrecht advocaten. Wij adviseren u graag.