Verrekenen is een heel efficiënte manier om de over en weer verschuldigde bedragen tegen elkaar weg te strepen in plaats van beiden elkaars factuur te voldoen. Verrekening vindt dan ook veelvuldig plaats in het dagelijks leven. Maar hoe zit het als uw leverancier failliet gaat? Ook dan mag u verrekenen, mits de schuld en de vordering vóór de faillietverklaring zijn ontstaan of voortvloeien uit handelingen die vóór de faillietverklaring met de gefailleerde zijn verricht. 

Verrekening: wat is het en hoe werkt het?

Een leverancier heeft aan u op rekening geleverd en stuurt u een factuur van € 15.000,-. Maar u heeft ook werkzaamheden verricht voor deze leverancier waarvoor u een factuur aan de leverancier heeft verzonden van € 10.000,- die nog niet is betaald. Natuurlijk kunt u de factuur van € 15.000,- betalen en afwachten of uw eigen factuur betaald wordt, maar u kunt ook overgaan tot verrekening: u brengt € 10.000,- in mindering op uw eigen factuur en betaalt € 5.000,-.

Verrekening is de bevoegdheid om een vordering tegen een andere weg te strepen tot hun gezamenlijke beloop. Dit kan volgens de wet wanneer er is voldaan aan de volgende voorwaarden:

  1. de betrokken partijen zijn over en weer elkaars schuldeiser en schuldenaar (wederkerigheid),
  2. de prestatie beantwoordt aan de schuld en
  3. de schuldenaar is zowel bevoegd tot betaling van de schuld als tot het afdwingen van de vordering.

Wordt aan de voorwaarden voldaan, dan kunt u verrekenen. Ook wanneer uw wederpartij het daar eigenlijk niet mee eens is. Wel is het belangrijk dat u de verrekening meldt aan de wederpartij.

De wettelijke regeling is van regelend recht. Dit betekent dat u met de wederpartij andere voorwaarden voor verrekening kunt afspreken of de mogelijkheid tot verrekening kunt beperken of uitsluiten.

Verrekenen biedt zekerheid

De wetgever biedt u welbewust een grote vrijheid om de verrekeningsmogelijkheden uit te breiden. Wanneer u over en weer iets van elkaar te vorderen heeft, moet u er op kunnen vertrouwen dat uw vordering in ieder geval gedeeltelijk is veiliggesteld. Door verrekening dwingt u in feite eenzijdig betaling van uw vordering af. De schuld aan de wederpartij vormt zo als het ware een onderpand voor de voldoening van een vordering op diezelfde wederpartij. De bevoegdheid tot verrekening kunt u –inclusief de contractuele uitbreiding van deze bevoegdheid- ook inroepen tegen pandhouders of beslagleggers.  

Groepsverrekening

Afspraken waarbij de bevoegdheid tot verrekening wordt uitgebreid, komen in de handelspraktijk geregeld voor. Is er sprake van een groepsvennootschap, dan kunt u schriftelijk met elkaar overeen komen dat vorderingen binnen de groep onbeperkt kunnen worden verrekend, ook al gaat het om verschillende vennootschappen. Een dergelijke afspraak wordt ook wel groepsverrekening of ‘clearing’ genoemd. 

Deze afspraken kunnen ook worden gemaakt met andere partijen, zoals leveranciers en/of klanten.

Verrekening na faillissement

In een recente uitspraak van de Hoge Raad werd antwoord gegeven op de vraag of een afspraak tot groepsverrekening faillissementsbestendig is of niet. Volgens de Hoge Raad verandert het faillissement in principe niets aan de werking van een voor het faillissement overeengekomen uitbreiding van de verrekeningsbevoegdheid. Juist wanneer een partij failliet gaat, moet de schuldeiser kunnen vertrouwen op de hiervoor genoemde zekerheidsfunctie van verrekening.

Dit bekent overigens niet dat er geen beperkingen gelden binnen het faillissement. Zo geldt dat verrekening alleen mogelijk is wanneer de schuld en de vordering vóór de faillietverklaring zijn ontstaan of voortvloeien uit handelingen die vóór de faillietverklaring met de gefailleerde zijn verricht. Deze regel vloeit voort uit het fixatiebeginsel: door de intrede van het faillissement wordt de rechtspositie van alle bij het faillissement betrokkenen onveranderlijk.  

Heeft u de mogelijkheden tot verrekening goed geregeld?

Wilt u verrekening toepassen of twijfelt u of uw wederpartij zich terecht op verrekening beroept? Wij kunnen u adviseren. Neemt u voor vragen over verrekening na faillissement gerust contact op met mij of een van de insolventierechtadvocaten van RWV Advocaten.