Heb ik recht op ouderdomspensioen opgebouwd door mijn partner als ik ga scheiden? En zo ja, hoe ziet mijn aanspraak eruit en wat moet ik ervoor doen om die aanspraak te realiseren? Deze vraag wordt vaak gesteld door cliënten. Het antwoord op deze vraag luidt als volgt: bij een huwelijk of een geregistreerd partnerschap heeft ieder van de partners in principe recht op de helft van de door de andere partner opgebouwde ouderdomspensioenaanspraken voor zover opgebouwd tijdens huwelijk of tijdens het geregistreerd partnerschap. Deze verdeling is vastgelegd in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding. Maar u kunt in overleg ook afwijken van deze standaard verevening.

Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wvps)

In de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wvps) is deze standaard 50/50 verdeling opgenomen als pensioenverevening. Voorwaarde is wel dat het ouderdomspensioen binnen de werking van de Pensioenwet valt. Daar valt bijvoorbeeld een DGA pensioen voor het huwelijk opgebouwd in eigen beheer niet onder, evenals vóórhuwelijkse pensioenopbouw en particuliere pensioenvoorzieningen zoals lijfrenten polissen en/of banksparen. Ook kleine pensioenaanspraken tot € 484,09 bruto op jaarbasis (per 2020) vallen niet binnen de werking van de wet. De Wvps is ook niet van toepassing op u als u samenwoont. Wilt u als samenwoners afspraken maken over verevening van ouderdomspensioen of aanspraken op partnerpensioen dan dient u die afspraken in een (notariële) samenlevingsovereenkomst op te nemen.

Verdeling pensioen bij scheiding

Van de wettelijke standaardregeling kan in overleg worden afgeweken. U kunt bijvoorbeeld afspreken bij huwelijkse voorwaarden, in een samenlevingsovereenkomst of in een echtscheidingsconvenant dat afgeweken wordt van het 50/50% percentage en/of u kunt afspreken dat ook ouderdomspensioen opgebouwd vóór het huwelijk in de pensioenverevening wordt betrokken. Dit is denkbaar als u bijvoorbeeld jarenlang voorafgaand aan uw huwelijk heeft samengewoond. U Kunt dit aan het pensioenfonds aangeven in de daartoe bestemde digitale formulieren.

Het pensioenfonds is verplicht uitvoering te geven aan de pensioenverevening mits u tijdig, uiterlijk binnen 2 jaar na de totstandkoming van de echtscheiding, melding maakt bij het pensioenfonds van de pensioenverevening via de daartoe geëigende formulieren.

Als uw ex-partner aanspraak maakt op een deel van uw ouderdomspensioen, maar komt te overlijden, dan kunt u als pensioengerechtigde weer volledig beschikken over 100% van het opgebouwde ouderdomspensioen.

Afwijken van de standaard verevening

Er kan ook voor een andere constructie dan de standaard verevening worden gekozen.

Afstand doen van pensioenafspraken

U kunt eenzijdig en/of wederzijds afstand doen van pensioenaanspraken. Dit heeft wel fiscale consequenties omdat het afkopen van pensioen fiscaal belast is. Dus wees alert.

Conversie van het pensioen

Naast het maken van afspraken over de verdeling kunt u ook samen afspreken dat de door ieder opgebouwde oudedagsvoorziening wordt omgezet in een eigen zelfstandige pensioenaanspraak. Dit wordt ook wel conversie genoemd. De pensioenaanspraak is dan niet meer afhankelijk van de pensioenleeftijd van de andere partner. U ontvangt het ouderdomspensioen dan op het moment dat u zelf met pensioen gaat. Het pensioendeel dat aan de ander wordt afgestaan en uit uw eigen pensioenopbouw wordt weggehaald, komt niet meer terug, ook niet in geval van vooroverlijden van uw ex-partner. Conversie is alleen mogelijk als ook het pensioenfonds hiermee akkoord is.

Afkoop pensioenaanspraken

Ook is het mogelijk om wederzijdse pensioenaanspraken af te kopen, maar let op, het afkopen van pensioen heeft fiscale consequenties. Die fiscale consequenties moeten in kaart worden gebracht.

U zult wel het pensioenfonds moeten informeren als u op andere dan op de standaard wijze pensioen verevent.

AOW en scheiden

Een AOW aanspraak valt niet binnen de werking van de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding. Na scheiding of uit elkaar gaan wijzigt de hoogte van de AOW aanspraak. De alleenstaande aanspraak is hoger per persoon omgerekend dan een AOW aanspraak voor gehuwden.

Partnerpensioen (bijzonder nabestaandenpensioen)

Als uw ex-partner overlijdt dan kan een recht ontstaan op partner (nabestaande) pensioen voor zover dit is opgebouwd. Dat is niet het geval als er partnerpensioen is opgebouwd alleen op risicobasis.

Wetswijziging verdeling pensioen bij scheiding 2021

De huidige regeling gaat op de schop. De wetgever vindt het ongewenst dat gewezen partners van elkaar afhankelijk blijven. Bovendien wordt de tweejaarstermijn als onwenselijk ervaren. Er is een wetsvoorstel ‘verdeling van pensioen bij scheiding’ (Wet PVS 2021) ingediend. Deze wet zou moeten regelen dat vanaf 2021 het systeem van conversie als standaard regeling gaat gelden. Afwijkende regelingen blijven via een schriftelijke afspraak altijd nog mogelijk. De beoogde ingangsdatum van 1 januari 2021 is niet gehaald. Als streefdatum geldt nu 1 januari 2022. Na invoering van de wet worden aanspraken op elkaars ouderdomspensioen automatisch omgezet in een eigen zelfstandige pensioenaanspraak die niet meer afhankelijk is van het leven van de ex-partner.

Meer weten over de wet verevening pensioenrechten of over de andere mogelijkheden van pensioenverevening?

Het goed regelen van het pensioen is een belangrijk onderdeel van de echtscheiding. Daar wordt regelmatig te weinig aandacht aan besteed. Maar wees alert! Heeft u nog vragen, neem dan gerust contact op met mij of een van de andere familierechtadvocaten. Wij helpen u graag verder.