Dua Lipa beschuldigd van plagiaat in 'Levitating': zweverige zaak of down to earth plagiaat?

Onlangs meldde de Amerikaanse website TMZ.com dat de Britse artieste Dua Lipa is beschuldigd van plagiaat. De beschuldigende vinger werd uitgestoken door de Amerikaanse reggaeband Artikal Sound System. De Britse zou zich in haar nu-disco track en mega-hit 'Levitating' iets te veel hebben laten leiden door het nummer 'Live Your Life' van A.S.S. (we verzinnen het niet, de band gebruikt zelf deze afkorting). In deze mashup worden beide nummers met elkaar vergeleken:

Dua Lipa's Levitating sued for plagiarism by Artikal Sound System

Thoughts? (Comparison Mashup)

Dat lijkt een uitgemaakte zaak, nietwaar? Zelfs de toonsoort -B mineur- is hetzelfde. Er lijkt duidelijk sprake te zijn van plagiaat. En dat vindt A.S.S. dus duidelijk ook. De band besloot daarom om Dua Lipa te dagvaarden wegens plagiaat.

Nu is de zaak aangespannen in de Verenigde Staten, maar zou er volgens het Nederlandse recht sprake zijn van een inbreuk op het auteursrecht van de muziek van A.S.S.? Jasper en ik zijn beiden advocaat auteursecht en maken een analyse.

Wanneer is er sprake van auteursrechtelijk beschermde muziek?

Om te bepalen of een werk (een muziekstuk of hitsong) door het auteursrecht wordt beschermd, wordt de zogenaamde ‘werktoets’ gebruikt: een werk moet – simpel uitgedrukt – het resultaat zijn van jouw eigen creatieve keuzes en niet zijn ontleend aan een ander werk.

Meer weten over de werktoets? Lees ons artikel: 'Auteursrecht beschermt niet altijd bewerkingen van uw werk'.

Opvallende overeenkomsten tussen de twee muziekstukken

Wanneer je naar beide nummers luistert, dan valt meteen op dat ze een aantal opvallende overeenkomsten hebben:

Beide songs zijn geschreven in dezelfde toonsoort: B-mineur.
In beide nummers wordt gebruik gemaakt van bijna hetzelfde akkoordenschema:
Bm7 – F#m7 – Em7 – Bm7 (Levitating) vs. Bm7 – F#m7 – Em7 – Em7 (Live Your Life).
De melodieën in beide nummers zijn nagenoeg identiek (inclusief het ritme).
En ook het rijmschema in beide nummers vertoont veel gelijkenissen.

Aangezien Live Your Life het oudste nummer is, ligt het dus voor de hand dat Dua Lipa het gekopieerd heeft van A.S.S en er dus sprake is van plagiaat. 'Katsjing' zullen ze bij A.S.S. denken.

Maar niets is zoals het klinkt

Wij zijn echter van mening dat Dua Lipa, naar Nederlands recht, onterecht beschuldigd is van plagiaat. De volgende zaken pleiten namelijk in het haar voordeel:

Het akkoordenschema – voor zover dit overeenkomst – is vrij algemeen bekend en wordt veelvuldig gebruikt. Denk aan 'Nur Eine Nacht' van Ayman (2008) of 'Evil Woman' van Electric Light Orchestra (1979). Het is een veelvoorkomend akkoordenschema dat zeker niet is verzonnen door A.S.S.
Ook vrij algemeen bekend – en gebruikt – is het ritme van beide nummers. Dit is de zogenaamde 'Charleston', een ritme uit 1923. 'Blame it on the Boogie' van The Jacksons is een mooi voorbeeld van een popsong met daarin een Charleston verwerkt. En ook het nummer 'Rosa Parks' van Outkast vertoont grote overeenkomsten zowel met Levitating als Live Your Life.

Wat vinden wij? Geen plagiaat

Terug naar de werktoets. Dua Lipa kan alleen een verwijt worden gemaakt als A.S.S. over enig auteursrecht beschikt. Is Live Your Life wel het resultaat van de eigen creatieve keuzes van A.S.S.?

Je zou kunnen bepleiten dat het hier al mis gaat ten aanzien van de inbreuk-claim. Zowel het akkoordenschema als het ritme (de Charleston) zijn algemeen bekend en worden al langer gebruikt. Er valt dus te stellen dat beide dus niet het resultaat zijn van de eigen creatieve keuzes van A.S.S.

Meer weten over auteursrecht of plagiaat?

Ben je van mening dat er sprake is van plagiaat, en wil je dat zeker weten voordat je degene ervan beschuldigd? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op. Wij adviseren je graag over het auteursrecht.