Het uitgangspunt van de wet is dat ouders gezamenlijk het ouderlijk  gezag uitoefenen. Ouders die niet zijn getrouwd en geen geregistreerd partnerschap hebben, moesten tot voor kort naar de rechtbank om het gezamenlijk gezag over hun kind aan te vragen. Per 1 januari 2023 is een nieuwe wet in werking die regelt dat ongehuwde en niet-geregistreerde partners automatisch samen met de moeder het ouderlijk gezag krijgen vanaf het moment dat de partner het kind heeft erkend. Als gevolg van gewijzigde wetgeving hoeft het gezamenlijk gezag dus niet meer door de moeder en de erkenner te worden aangevraagd bij de rechtbank. Wel gelden enkele uitzonderingen voor deze regeling.    

Bepaal aan de hand van stroomschema of je ouderlijk gezag moet aanvragen 

Ben je  als ouders van jullie kind niet getrouwd of heb je geen geregistreerd partnerschap? Dan krijg je bij het erkennen van je kind op of na 1 januari 2023 (behoudens de uitzonderingen) automatisch het gezamenlijk gezag. De gewijzigde wetgeving geldt niet voor (ongeboren) kinderen die zijn erkend vóór 1 januari 2023. Zij vallen onder de oude wetgeving. De ouders moeten het gezamenlijk gezag aanvragen bij de rechtbank. Twijfel je? Gebruik het stroomschema!

Download stroomschema

Wat is ouderlijk gezag?

Alle minderjarigen in Nederland staan volgens de wet tot hun 18e onder gezag. Wanneer je het gezag over een kind hebt, brengt dit rechten en plichten met zich mee. Zo ben je:

  • verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding
  • de wettelijk vertegenwoordiger van het kind.

Er kunnen maximaal twee mensen gezag hebben over een kind. Als je in je eentje het gezag hebt, noemen we dat ‘eenhoofdig gezag’.

Als je het gezag met je partner deelt, dan heet dat ‘gezamenlijk gezag’. Gezamenlijk gezag is een vorm van ouderlijk gezag waarbij je als ouders beide gelijke rechten en plichten hebt ten aanzien van het verzorgen en opvoeden van je kind(eren). Jullie nemen samen beslissingen over het kind. Beslissingen over waar het kind gaat wonen, naar welke school het gaat, of medische ingrepen wel of niet nodig zijn, enzovoort.

Regelgeving ouderlijk gezag vóór 1 januari 2023

Ben je gehuwd of heb je een geregistreerd partnerschap dan krijgen jij en de moeder automatisch het gezamenlijk gezag over jullie kind. Is dit niet het geval, dan ligt dit bij de oude regelgeving anders.

Als erkenende ouder krijg je niet automatisch het gezamenlijk gezag. Jij en de moeder van het kind moeten het gezamenlijk gezag aanvragen bij de rechtbank.

Veel erkennende ouders weten dit niet, waardoor problemen ontstaan als de ouders later uit elkaar gaan of zij een meningsverschil krijgen bij het beslissen over belangrijke aangelegenheden met betrekking tot het kind, bijvoorbeeld een schoolkeuze of een medische behandeling.

Regelgeving na 1 januari 2023 – automatisch ouderlijk gezag

Bij de nieuwe regeling geldt dat je als ongehuwde of niet-geregistreerde partner ook automatisch het gezamenlijk gezag krijgt met de moeder. Dit gebeurt als jullie het kind na 1 januari 2023 bij de gemeente erkennen. Je verkrijgt dan als erkenner samen met de moeder het gezamenlijk gezag over jullie kind. Het gezag hoeft dus niet langer via een apart verzoek bij de rechtbank te worden geregeld.

Uitzonderingen automatisch ouderlijk gezag door erkenning

Ben je ongehuwd of heb geen geregistreerd partnerschap, en is jouw kind erkend op of na 1 januari 2023, dan geldt een aantal situaties waarin ondanks de nieuwe regelgeving geen gezamenlijk gezag volgt:

  • er is al een voogd van het kind. Dat kan een persoon of een instantie zijn;
  • niemand heeft het gezag over het kind. De moeder is bijvoorbeeld minderjarig of staat onder curatele;
  • er zijn al twee personen met gezag over het kind, bijvoorbeeld de moeder met de stiefvader;
  • je hebt als erkenner al eerder het gezag over het kind gehad. Je kan als erkenner gezamenlijk gezag aanvragen via de procedure verzoek gezag;
  • de moeder en jij als erkenner hebben samen bij de erkenning verklaard dat de moeder alleen het gezag zal uitoefenen. Jullie kunnen alsnog gezamenlijk gezag aanvragen via het schriftelijke aanvraagformulier van de rechtbank;
  • de erkenning is met vervangende toestemming van de rechter tot stand gekomen. Je kunt als erkenner samen met de moeder alsnog gezamenlijk gezag aanvragen via het schriftelijke aanvraagformulier van de rechtbank.

Meer weten over ouderlijk gezag?

Heb je na het lezen van het artikel nog vragen over het ouderlijk gezag of de nieuwe wet ouderlijk gezag? Of wil je weten wat deze nieuwe wet voor jou inhoudt? Neem gerust contact met mij op of een van de overige familierechtadvocaten.