Overweegt u om in het huwelijksbootje te stappen? Dan breekt een tijd aan van het maken van plannen, het uitzoeken van de jurk, de locatie en nog veel meer. Maar denkt u ook aan de juridische aspecten van het huwelijk? En meer in het bijzonder aan het toepasselijke recht op uw huwelijksvermogensregime, en de gevolgen daarvan?

Bent u al getrouwd? En bent u (recentelijk) in Nederland komen wonen? Wees er dan op bedacht dat uw huwelijksvermogensregime kan wijzigen.

Het Nederlands huwelijksvermogensrecht kent twee mogelijkheden

U kunt trouwen:

  1. in gemeenschap van goederen of;
  2. op basis van huwelijkse voorwaarden.

Regelt u niets met betrekking tot uw huwelijksvermogen, dan trouwt u in Nederland automatisch in gemeenschap van goederen.

U trouwt op basis van huwelijkse voorwaarden

Als u besluit huwelijkse voorwaarden op te maken, dan vereist de Nederlandse wet dat deze worden opgesteld door een notaris. Huwelijkse voorwaarden vormen een contract tussen u en uw partner. In de huwelijkse voorwaarden maakt u afspraken over uw vermogen van voor het huwelijk en over uw vermogensopbouw tijdens het huwelijk, alsook over een eventuele afrekening of verdeling van het vermogen bij het einde van het huwelijk. Er geldt een grote contractsvrijheid, waardoor het mogelijk is afspraken op maat te maken.

Er zijn een drietal veel voorkomende afspraken die vaak bij huwelijkse voorwaarden gemaakt worden:

1) Koude uitsluiting
De afspraak dat iedere partner zijn of haar eigen vermogen behoudt en dat er niets wordt verrekend als het huwelijk eindigt, wordt koude uitsluiting genoemd. Er is dan geen sprake van een verrekenbeding.

2) Periodiek verrekenbeding
Het periodiek verrekenbeding houdt in dat de partners afspreken om periodiek, jaarlijks, het inkomen en eventueel ook vermogen dat gespaard is, en niet is uitgegeven aan de kosten van de huishouding, met elkaar te verrekenen.

Veel partners verrekenen niet periodiek tijdens het huwelijk. Dat kan tot problemen leiden. En dus is in de wet een bepaling opgenomen dat al het aanwezige vermogen bij echtscheiding geacht wordt tot het te verrekenen vermogen te behoren.

3) Finaal verrekenbeding
Het niet uitgevoerde periodieke verrekenbeding heeft vanwege de hiervoor genoemde bepaling in de wet veel weg van het finaal verrekenbeding. Er wordt als het ware alsnog aan het eind van het huwelijk verrekend. Bij een finaal verrekenbeding komen de partners overeen om bij het einde van het huwelijk het vermogen te verrekenen.

U trouwt in gemeenschap van goederen

Als u geen huwelijkse voorwaarden door de notaris laat opstellen, dan trouwt u in gemeenschap van goederen.
Vanaf 1 januari 2018 gaat het Nederlands recht ingrijpend veranderen met betrekking tot de gemeenschap van goederen.
Als u voor 1 januari 2018 in gemeenschap van goederen trouwt, dan betekent dit dat u trouwt volgens het regime zoals dat in 1838 in de Nederlandse wet is opgenomen. Het is een uniek systeem, geen enkel ander Europees land kent een zo verstrekkend systeem van de gemeenschap van goederen als het Nederlandse systeem.

Vanaf het ja-woord valt in principe alles wat de echtgenoten bezitten in de gemeenschap van goederen. Dat betekent dat het voorhuwelijksvermogen in de gemeenschap van goederen valt. Denk bijvoorbeeld aan de studieschuld of de woning die u al in eigendom had. U bent ieder voor de helft gerechtigd tot de gemeenschap van goederen.

Vanaf 1 januari 2018: nieuwe gemeenschap van goederen

Trouwt u na 1 januari 2018 zonder huwelijkse voorwaarden, dan is op uw huwelijk het nieuwe regime van de gemeenschap van goederen van toepassing.

Dit regime sluit aan bij de gedachte dat alleen hetgeen tijdens het huwelijk door echtgenoten is verworven gezamenlijk dient te zijn. Alleen datgene beide echtelieden gedurende het huwelijk hebben opgebouwd, zal automatisch in de gemeenschap vallen. Dus blijven giften en erfenissen voortaan, privé. Wanneer er voor het huwelijk een studieschuld bestond, zal deze buiten de gemeenschap vallen. Dit heeft als gevolg dat bij echtscheiding de nog openstaande studieschuld niet bij helfte wordt verdeeld, maar dat deze geheel voor rekening komt van de echtgenoot van wie deze schuld is.

Dit geldt ook als een van de echtgenoten tijdens het huwelijk een erfenis krijgt. Anders dan in het huidige recht blijven erfenissen en schenkingen automatisch privé. Bij echtscheiding hoeft deze erfenis dan ook niet te worden gedeeld.

U bent al getrouwd?!

Dan is de vraag welk recht van toepassing is op uw huwelijksvermogensregime. Als u voorafgaand aan het huwelijk huwelijkse voorwaarden hebt opgesteld, dan heeft u daarin mogelijk een rechtskeuze gemaakt. Die rechtskeuze wordt door de Nederlandse rechter gerespecteerd.

Heeft u geen rechtskeuze gemaakt, dan zal, in geval van een echtscheiding, aan de hand van het Internationaal Privaatrecht moeten worden vastgesteld welk recht van toepassing is. Doorgaans is dat het recht van het land van uw eerste woonplaats na het huwelijk, of het recht van het land van uw gemeenschappelijke nationaliteit.

Bent u op vakantie getrouwd? Dan betekent dit niet automatisch dat het recht van uw vakantieland van toepassing is, u woont immers niet in dat land. Ook in dat geval wordt doorgaans gekeken naar uw gezamenlijke eerste woonplaats of nationaliteit.

Het toepasselijk recht op uw huwelijksvermogensregime kan zomaar wijzigen

Het toepasselijke recht op uw huwelijksvermogensregime kan, als u niet zelf een rechtskeuze hebt gemaakt, zomaar wijzigen ten gevolge van uw emigratie of door het verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit. U wordt hierover niet geïnformeerd. De eventuele wijziging zal ter sprake komen wanneer het toepasselijk recht moet worden vastgesteld, bijvoorbeeld in het kader van de echtscheiding.

Haags Huwelijksvermogensverdrag

Het Nederlands Internationaal Privaatrecht gaat uit van het Haags Huwelijksvermogensverdrag voor de bepaling van het toepasselijke recht. Dit verdrag baseert het toepasselijk recht op een tweetal aanknopingspunten, te weten: nationaliteit en woonplaats. Hierdoor kan het toepasselijk recht wijzigen als een wijziging optreedt in de woonplaats of de nationaliteit.

Gevestigd in Nederland? Na 10 jaar wijzigt het huwelijksvermogensrecht

Als u zich in Nederland vestigt en hier samen langer dan 10 jaar woont, dan heeft dit tot gevolg dat vanaf het moment dat u hier 10 jaar woont het Nederlands huwelijksvermogensrecht van toepassing is. Vanaf dat moment geldt het systeem van de gemeenschap van goederen, zonder terugwerkende kracht. Dat betekent dat nieuwe verkrijgingen, bijvoorbeeld een woning, in de gemeenschap van goederen vallen. Vanaf 1 januari 2018 zal dat derhalve de nieuwe gemeenschap van goederen zijn. Voor oude verkrijgingen geldt het voorgaande toepasselijke recht.

Verkrijgt u de Nederlandse nationaliteit? Mogelijk wijzigt het huwelijksvermogensrecht

Het toepasselijk recht op uw huwelijksvermogensregime kan ook wijzigen als u de Nederlandse nationaliteit verkrijgt. Heeft u beiden de Nederlandse nationaliteit, dan geldt vanaf dat moment dat het Nederlands recht van toepassing is op uw huwelijksvermogensregime. Ook hierbij geldt geen terugwerkende kracht. Mogelijk is verschillend recht van toepassing op uw huwelijksvermogensregime.

Wilt u meer weten over het huwelijksvermogensrecht?

Wilt u meer weten over de juridische aspecten van het huwelijk of over het toepasselijk recht op uw huwelijksvermogensregime? Neem dan gerust contact op met mij of een van mijn collega’s.