Overeenkomsten zijn bindend, maar nakoming is iets anders

Dat ook een faillissementscurator zich aan zijn eigen afspraken moet houden, is logisch. In theorie zou hij (of zij, maar de meeste curatoren zijn mannelijk) u bij de afwikkeling van een faillissement kunnen inschakelen, maar niet uit hoeven althans kunnen betalen, indien blijkt dat de faillissementsboedel niet over voldoende actief beschikt voor zijn volledige salaris. Zijn salaris is immers van hogere rang dan uw boedelvordering.

Kan dat echt? In theorie wel. Maar in de praktijk handelt de curator dan in strijd met de praktijkregels voor curatoren van INSOLAD (een soort gedragscode), en ook zal al snel niemand meer iets voor deze curator willen doen.

Maar mag/moet de curator zich ook aan de afspraken houden, die gefailleerde vóór faillissement heeft gemaakt? Dat hangt ervan af of de curator actief moet handelen of slechts iets moet dulden, dus iets niet doen.

Alle schuldeisers zijn gelijk…maar sommige schuldeisers zijn gelijker dan andere

De Faillissementswet is gebaseerd op het beginsel van de gelijkheid van schuldeisers. Dit houdt in dat, behoudens door de wet erkende redenen van voorrang, alle schuldeisers gelijk behandeld dienen te worden. Dit heeft tot gevolg dat de curator door de gefailleerde gesloten overeenkomsten slechts mag nakomen indien dit in het belang van de gezamenlijke crediteuren is: dat wil zeggen wanneer dat de gezamenlijke crediteuren voordeel oplevert.

Na faillissement mag de curator besluiten in belang van de gezamenlijke crediteuren betalingen en leveringen, vóór faillissement overeengekomen door gefailleerde, niet te verrichten. U kunt de curator dan verzoeken de overeenkomst gestand te doen: de curator moet dan beloven (en op verzoek zekerheid stellen) dat hij zal nakomen. Doet hij dit niet, dan kunt u als benadeelde schadevergoeding vorderen en deze vordering(en) ter verificatie in het faillissement indienen. Waarschijnlijk zal dit echter een (laag gerangschikte) concurrente vordering zijn en dan is de kans groot dat daar geen uitkering op zal volgen. Slechts in geval van vorderingen voorzien van door de wet bepaalde voorrang, zoals bepaalde loon- en huurvorderingen, is dat anders.

Een voorbeeld: een gefailleerde keukenleverancier

Stel nu: een keukenleverancier wordt failliet verklaard.

Heeft u aanbetalingen verricht voor uw toekomstige keuken dan zijn deze betalingen door de faillissementsboedel ‘verworven’. Ook een reeds door de groothandel geleverde, maar nog niet betaalde, keuken (een rechtsgeldig eigendomsvoorbehoud uitgezonderd) wordt door de faillissementsboedel ‘verworven’: het eigendom ligt dan bij de boedel en de verkoopopbrengst zal ten goede komen aan de gezamenlijke crediteuren.

Tip: betaal nooit (te veel) aan

Heeft u 90% van uw toekomstige keuken aanbetaald en uw leverancier gaat failliet dan zal de curator de keuken dus aan een ander verkopen. Heeft u slechts 10% aanbetaald dan is de kans groot dat de overige 90% meer is dan anderen bieden. In dat geval zal het in het belang van de gezamenlijke crediteuren zijn dat de curator de overeenkomst met u wel nakomt. Let er wel op dat u geen enkele garantie krijgt maar wellicht kunt u op die grond nog wat korting bedingen.

Overeenkomsten met de gefailleerde van voor het faillissement

Stel nu dat de gefailleerde vóór faillissement met u een licentieovereenkomst had gesloten. Twee voorbeelden: in het eerste geval verkrijgt de curator een licentie van u en wordt u daarvoor betaald. In het andere geval verkrijgt u een licentie en wordt de curator daarvoor betaald.

Een verplichting van de curator tot actief handelen behoeft hij niet na te komen

Inmiddels moge duidelijk zijn dat de curator betalingen niet meer hoeft te verrichten. U mag de curator verzoeken de overeenkomst gestand te doen; doet hij dit niet, dan kunt u de schadevergoedingsvordering ter verificatie in het faillissement indienen.

Een verplichting van de curator tot dulden moet hij wel nakomen !

Maar mag de curator ook de licentieovereenkomst beëindigen en u het gebruik van de licentie ontzeggen?

Op basis van het Nebula-arrestin 2006 meende de curator dat hij een recht zou hebben om vóór faillissement door de gefailleerde gesloten overeenkomsten actief te beëindigen. De Hoge Raad is daar onlangs echter duidelijk in geweest: dat recht heeft de curator niet, die kwestie betrof een specifiek geval.

Daarmee is het nu duidelijk: overeenkomsten vóór faillissement gesloten door een verhurende of licentie gevende gefailleerde kunnen door de curator niet zomaar beëindigd worden; hij dient de gesloten overeenkomst te respecteren.

Meer informatie?

Heeft u te maken met een curator of wilt u meer weten over de bevoegdheden van een curator bij een faillissement of over faillissementen in het algemeen, neem dan gerust contact op met mij of één van de overige insolventiespecialisten.