Auteur Marleen Hogendoorn, De Ondernemer

De Belastingdienst gaat vanaf 1 januari jacht maken op verkapte dienstverbanden onder zzp'ers. Dat zorgt voor een hoop onrust onder de zelfstandigen zonder personeel. Thijs de Jong, advocaat gespecialiseerd in arbeidsrecht bij RWV Advocaten, geeft tips waar je als zelfstandige op moet letten.

De Belastingdienst zet een streep door het zogenoemde handhavingsmoratorium, wat betekent dat er vanaf 1 januari 2025 wordt gehandhaafd op schijnconstructies. Dat wil niet zeggen dat freelancen vanaf 2025 niet meer mogelijk is. Thijs de Jong: ,,De handhaving van de Belastingdienst die per 1 januari 2025 verder geïntensiveerd zal worden, is erop gericht dat opdrachtgever en opdrachtnemer - de zzp'er - gezamenlijk hun verantwoordelijkheid nemen. Dus als er feitelijk sprake is van een situatie waarin al jaren voor één opdrachtgever werk wordt verricht dat eigen werknemers ook doen, dan wordt het tijd voor een goed gesprek."

Wordt er al jaren voor één opdrachtgever werk verricht dat eigen werknemers ook doen, dan wordt het tijd voor een goed gesprek.

Geen gezag van de werkgever voor zzp'er

Het belangrijkste voor zzp'ers is dat er geen sprake is van zogenaamd 'werkgeversgezag'. Dat wil zeggen dat je als zzp'er zelfstandig uitvoering geeft aan de opdracht. Eventuele instructies kunnen betrekking hebben op het resultaat, maar niet op de manier waarop er gewerkt moet worden.

Is er sprake van gezag binnen de arbeidsrelatie, dan moet je gaan nadenken, stelt De Jong. Het constateren van gezag is niet zo eenvoudig, erkent hij. Daar zijn al de nodige rechtszaken over gevoerd en veel verschillende omstandigheden kunnen daarbij een rol spelen. ,,Maar als er overduidelijk sprake van gezag is, dan kan met de werkverschaffer worden gesproken over de vraag of het niet voor de hand ligt de opdrachtovereenkomst om te zetten naar een arbeidsovereenkomst. En als het de wens is om daadwerkelijk als zzp'er te blijven werken, dan kan worden gekeken naar het aanpassen van de afspraken en naar het ontwikkelen van meer ondernemerschap. Denk daarbij ook aan het werven van meerdere opdrachtgevers."

Bij sprake van gezag kan met de werkverschaffer worden gesproken over de vraag of het niet voor de hand ligt de opdrachtovereenkomst om te zetten naar een arbeidsovereenkomst.

Gedeelde verantwoordelijkheid voor freelancer en werkgever

Het is de gedeelde verantwoordelijkheid van zowel de freelancer als de werkgever om kritisch na te gaan of er geen sprake is van een verkapt dienstverband, stelt De Jong. En dat is belangrijk, de Belastingdienst kan de opdrachtgever een naheffingsaanslag opleggen en die kan vervolgens bij de zelfstandige aankloppen.

Tot slot, bij het aangaan van nieuwe opdrachtgevers moet je als zzp'ers kritisch kijken naar de risico's die in de gemaakte afspraken bij jou als werkende worden gelegd. En daarnaast blijft het altijd van belang je te realiseren dat je voor eigen rekening en risico werkt en dus zelf moet zorgen voor bijvoorbeeld een financiële buffer voor tijden van minder werk, voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering en een pensioenvoorziening.