Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen zijn geen vrijblijvende begrippen meer. Overheden stellen steeds strengere eisen aan jou als ondernemer om je te dwingen rekening te houden met milieu, sociale rechtvaardigheid en goed bestuur. Dit alles valt onder de noemer ESG: Environmental (milieu), Social (sociaal) en Governance (bestuur). Vanuit Europa wordt vastgelegd hoe je als onderneming hierover moet rapporteren en welke verplichtingen je hebt. Maar wat betekent ESG-wetgeving in de praktijk voor jou als ondernemer?

Wat is ESG-wetgeving

ESG is een brede term die drie belangrijke pijlers van verantwoord ondernemen omvat:

  1. Milieu (Environmental): Dit gaat over de impact van een onderneming op de planeet. Denk aan CO₂-uitstoot, waterverbruik, afvalbeheer en energie-efficiëntie. Ondernemingen worden verplicht om maatregelen te nemen om hun ecologische voetafdruk te verkleinen en zo hun ESG scores te verbeteren..
  2. Sociaal (Social): Dit betreft hoe een onderneming omgaat met werknemers, leveranciers en de samenleving. Denk aan arbeidsrechten, gelijke kansen, mensenrechten en veiligheid op de werkvloer. Deze sociale aspecten zijn essentieel binnen het bredere ESG beleid.
  3. Bestuur (Governance): Dit richt zich op transparantie en eerlijk zakendoen. Goede corporate governance betekent dat ondernemingen zich houden aan wet- en regelgeving, corruptie tegengaan en verantwoorde bedrijfsbeslissingen nemen.

Wat willen overheden bereiken met ESG-wetgeving?

Overheden willen met ESG-wetgeving ondernemingen dwingen om verantwoorder te ondernemen en negatieve effecten op de maatschappij te beperken. Vooralsnog is de Europese regelgeving gericht op de grotere ondernemingen. Hier is vaak de grootste winst te behalen omdat zij een grote impact hebben op deze onderwerpen.

Steeds meer wetenschappers en beleidsmakers waarschuwen voor de gevolgen van klimaatverandering, sociale ongelijkheid en slechte bedrijfspraktijken. Daarom nemen overheden maatregelen om ondernemingen te dwingen tot duurzamer en eerlijker ondernemen.

Daarnaast willen investeerders, consumenten en maatschappelijke organisaties meer transparantie. Ondernemingen die slecht scoren op ESG-doelstellingen kunnen reputatieschade oplopen, klanten verliezen of zelfs investeringen mislopen. Wetgeving zorgt ervoor dat ondernemingen niet alleen vrijwillig, maar verplicht aan bepaalde normen voldoen. Het overtreden van deze regels leidt tot sancties, denk hierbij aan (hoge) boetes.

CSRD en SFDR richtlijn

Binnen de Europese Unie zijn er meerdere wetten en richtlijnen die onder ESG-wetgeving vallen. Een tweetal in het oog springende zijn CSRD en SFDR.

1. Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)

De CSRD is een nieuwe richtlijn die ondernemingen verplicht tot uitgebreide CSRD rapportage over duurzaamheid en maatschappelijke impact. Waar vroeger alleen de allergrootste ondernemingen duurzaamheidsrapportages moesten opstellen, geldt deze CSRD verplichting nu voor veel meer ondernemingen. Nu moeten grote ondernemingen al voldoen aan de CSRD, en in de komende jaren volgen mogelijk ook middelgrote en kleine ondernemingen.

Wat houdt de CSRD-wetgeving in?

  • Ondernemingen moeten rapporteren over hun CO₂-uitstoot, energieverbruik en milieubeleid.
  • Ze moeten laten zien hoe ze omgaan met werknemersrechten, diversiteit en mensenrechten.
  • Er zijn strikte regels voor de transparantie van bestuursprocessen en besluitvorming.

De CSRD richtlijn vereist dat ondernemingen hun administratie en rapportageprocessen moeten aanpassen om te voldoen aan de nieuwe eisen.

2. Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR)

De SFDR verplicht financiële instellingen om transparant te zijn over hoe duurzaam hun investeringen zijn. Dit betekent dat banken en investeerders moeten aangeven welke ESG-risico’s een rol spelen in hun beslissingen.

Voor ondernemingen betekent dit dat ze duurzamer moeten werken als ze aantrekkelijk willen blijven voor investeerders. 

csrd

Wat vraagt ESG-wetgeving van jou als ondernemer?

ESG-wetgeving vraagt van ondernemingen dat ze:

  • Minder CO₂ uitstoten en duurzamer produceren.
  • Zorgen voor eerlijke en veilige werkomstandigheden.
  • Transparanter zijn over hun beleid en beslissingen.

Dit betekent dat je als ondernemer extra investeringen moet doen, bijvoorbeeld in duurzame energie of nieuwe administratieve systemen en dat je duidelijke ESG doelstellingen moet implementeren. Vooral voor kleinere ondernemingen kan dit een uitdaging zijn.

Daarnaast heb je als ondernemer te maken met strengere controle en handhaving. Overheden kunnen boetes opleggen als je je niet aan de ESG-wetgeving houdt. Ook kunnen klanten en investeerders afhaken als je als onderneming niet duurzaam genoeg bent. 

Gevolgen van ESG-wetgeving voor jou als (MKB) ondernemer

In Nederland krijg je ook als (MKB) ondernemer te maken met de strengere ESG-wetgeving. Misschien (nog) niet direct maar zeker al indirect. Jouw zakenrelaties kunnen in toenemende mate verplicht zijn aan nationale en internationale ESG-wetgeving te voldoen. Dat verplicht hen ook om in de keten informatie op te vragen over hoe hun leveranciers voldoen aan ESG regels. Als jij als  leveranciers hier niet aan kunt voldoen, dan loopje hierdoor onvermijdelijk opdrachten mis.

Ook voor de toegang tot financiering wordt het noodzakelijk om aan te kunnen tonen dat je duurzaam onderneemt. De noodzaak om voor financiering in aanmerking te komen kan je als ondernemer nu al dwingen om te gaan voldoen aan strengere regels.

ESG als strategisch voordeel

Voor sommige ondernemers voelt ESG-wetgeving mogelijk als een extra en daardoor overbodige beperking. Er komen extra kosten bij kijken en de administratieve last neemt toe. Vooral kleine en middelgrote ondernemingen moeten wennen aan de nieuwe ESG-rapportageverplichtingen. De sancties op overtredingen kunnen echter hoog oplopen. Daarnaast riskeren ondernemingen opdrachten of lopen ze noodzakelijke financieringen mis.

Het risico op reputatieschade neemt in de huidige samenleving toe. Een beschuldiging van ‘green washing’ bijvoorbeeld kan de negatieve gevolgen exponentieel versterken.

Tegelijkertijd biedt ESG ondernemers een kans om op lange termijn te groeien. Als je als onderneming nu investeert in duurzaamheid, kun je je positief onderscheiden. Je krijgt gemakkelijker toegang tot financiering, trekt talentvolle medewerkers aan en bouwt een sterkere reputatie op.

Benut ESG-wetgeving slim

Het loont dus om ESG niet alleen als verplichting te zien, maar ook als strategische kans. Wil je weten wat de ESG-wetgeving concreet betekent voor jouw onderneming en hoe je kunt voldoen aan de CSRD en SFDR verplichting? Wij denken graag met je mee. Neem gerust contact op met mij of een van de andere ondernemingsrecht advocaten.