U wilt een bestuurder of feitelijk beleidsbepaler aansprakelijk stellen, maar de curator geeft geen inzage in de administratie. Wat nu?

Stel: u doet zaken met een onderneming en deze gaat failliet. U bent uw geld kwijt, maar de curator ziet geen aansprakelijkheid van de bestuurder(s) en stelt deze dus niet aansprakelijk. Aangezien het om een zeer fors bedrag gaat, schakelt u een advocaat in om de bestuurder(s) alsnog aansprakelijk te stellen. Bijvoorbeeld omdat een bestuurder namens de later faillerende onderneming met u(w onderneming) een overeenkomst aangaat, terwijl hij (of zij) weet of behoort te weten dat ‘zijn’ onderneming de overeenkomst niet na zal kunnen komen en ook geen verhaal zal bieden voor de schade. Om uw stellingen te onderbouwen, heeft u echter wel inzage in de administratie nodig. Maar dat weigert de curator, bijvoorbeeld omdat hij uw mening niet deelt. Wat dan?

Het recht op inzage in andermans stukken

Het Nederlandse recht kent geen algemene plicht om anderen inzage te geven in eigen stukken. Op grond van artikel 3:15j aanhef en onder d BW kunnen schuldeisers in het geval van faillissement echter wel openlegging vorderen van de tot de administratie van de failliet behorende boeken, bescheiden en andere gegevensdragers, voor zover zij daarbij een rechtstreeks en voldoende belang hebben.

Onlangs sprak de Hoge Raad zich hier nader over uit. Van een rechtstreeks en voldoende belang -in de zin van dit artikel- is sprake indien de schuldeiser inzage in de administratie van de failliet wil hebben om elementen van zijn vordering vast te stellen, zoals de hoogte, de aard of de inhoud van de vordering.

Daarvan is echter geen sprake indien de schuldeiser inzage in de administratie van de failliet wil hebben om een vordering tegen een derde in te stellen, zoals een (voormalig) bestuurder of feitelijk beleidsbepaler.

Hoe dan wel inzage in de administratie van een failliete onderneming te verkrijgen?

Wilt u een (voormalig) bestuurder of feitelijk beleidsbepaler van een gefailleerde onderneming aansprakelijk stellen? En wilt u daarom inzage in de administratie? Dan kan dit op grond van artikel 843a Rv. De belangrijkste spelregels daarbij zijn de volgende:

  • U heeft een rechtmatig belang;
  • Het moet gaan om bepaalde, exact omschreven stukken;
  • De stukken moeten rechtstreeks betrekking hebben op de relatie tussen u(w) bedrijf of de rechtsvoorganger daarvan) en degene van wie de stukken zijn of degene die de stukken onder zich heeft;
  • U betaalt de kosten van het verschaffen van inzage.

Ook dit artikel biedt echter niet de mogelijkheid voor het opvragen van stukken waarvan u het idee heeft dat de ander over die stukken beschikt en waarvan u vermoedt dat die stukken weleens steun zouden kunnen geven aan uw stellingen. Ook hoeven de stukken niet afgegeven te worden indien daarvoor gewichtige redenen aanwezig zijn, alsmede indien redelijkerwijs aangenomen kan worden dat een behoorlijke rechtsbedeling ook zonder verschaffing van de gevraagde gegevens is gewaarborgd.

Dus…hoe verkrijgt u die inzage in de administratie van een failliete onderneming?

Het formuleren van uw verzoek om inzage te verkrijgen in de administratie van een failliete onderneming, om aan de hand van de te verwerven informatie een bestuurder of feitelijk beleidsbepaler aansprakelijk te stellen, luistert zeer nauw. Niet alleen in juridische zin, maar ook in communicatieve zin met de curator. Onze insolventierechtspecialisten hebben ook vanuit hun eigen ervaring als curator veel gevoel bij wat het beste werkt. Neem gerust contact met ons op.

HR 8 april 2016, ECLI:NL:HR:2016:612 (Schmitz q.q./verweerster)