Faillissement afnemer

Het afgelopen jaar heeft menig ondernemer direct of indirect met een faillissement te maken gekregen.

Vaak blijft de ondernemer in het geval van het faillissement van een van zijn afnemers met een oninbare vordering zitten. Door het bedingen van een eigendomsvoorbehoud kan een verkoper onbetaald geleverde zaken terugvorderen en zijn schade beperken. Alleen niet iedere ondernemer bedingt op het moment van sluiten van de overeenkomst een eigendomsvoorbehoud. Staat de ondernemer in dat geval met lege handen?

Verkoper herkrijgt eigendom

Nee; de wet geeft aan de verkoper van een roerende zaak (tastbare producten) het recht om, door middel van een schriftelijke verklaring gericht aan de koper, de afgeleverde zaak terug te vorderen wanneer de koper de koopprijs niet (geheel) heeft voldaan. Dit recht wordt het recht van reclame genoemd. Het recht van reclame bestaat, in tegenstelling tot het eigendomsvoorbehoud, van rechtswege, dus zonder dat de verkoper bij het aangaan van de overeenkomst hierover afspraken moet maken. Door het inroepen van het recht van reclame verliest de koper de rechten die hij had en herkrijgt de verkoper de zijne. Om ook daadwerkelijk het resultaat (eigendom terug bij verkoper) te verkrijgen, dient aan een aantal formaliteiten te zijn voldaan.

Vereisten

Zo moet de onverkochte zaak aan de koper zijn afgeleverd, maar mag de zaak in beginsel nog niet zijn doorverkocht of zijn verwerkt. Andere voorwaarden zijn:

  • dat de verkoper bevoegd moet zijn om de ontbinding van de koopovereenkomst te vorderen;
  • dat het recht van reclame schriftelijk dient te worden ingeroepen;
  • dat het recht op reclame binnen zes weken na de opeisbaarheid van de vordering tot betaling van de koopprijs of binnen zestig na opslag van de zaak door de koper dient te worden ingeroepen, waarbij de termijn die het laatst verstrijkt beslissend is;
  • dat in het geval van een faillissement de verkoper eerst een redelijke termijn aan de curator dient te geven om hem de mogelijkheid te geven de openstaande (restant)koopprijs te voldoen.

Bescherming verkoper

Indien aan bovenstaande vereisten is voldaan, kan de verkoper de door hem geleverde zaken opeisen. Maar wat nu als de financier van de koper ter zekerheid van haar vordering een pandrecht op de voorraden en/of inventaris heeft bedongen. Kan de financier de door de verkoper opgeëiste zaken op grond van het gevestigde pandrecht dan alsnog uitwinnen? Het antwoord is: nee. De wet beschermt in dit geval de verkoper. Zolang de geleverde zaken in handen van de koper zijn gebleven, verliest de financier haar pandrecht op de door de verkoper opgeëiste zaken.

Beperken schade

In tegenstelling tot het eigendomsvoorbehoud is het recht van reclame als zekerheidsrecht bij veel ondernemers onbekend. Dit is jammer, omdat het recht van reclame een prima instrument kan zijn om de schade bij een faillissement van een afnemer te beperken.

Heeft u nog vragen over het recht van reclame of over andere zekerheidsrechten, neemt u dan contact met mij of een van de andere ondernemingsrechtadvocaten.