Volgens de wet wordt degene die het beleid van een vennootschap feitelijk mede heeft bepaald, maar niet officieel als bestuurder staat geregistreerd, gelijk gesteld met een formele bestuurder en kan ook hij worden aangesproken voor kennelijk onbehoorlijk bestuur als dat een belangrijke oorzaak van het faillissement is. Maar hoe voorkomt u dat u als werknemer als feitelijk bestuurder wordt aangemerkt?

Wat is een feitelijk beleidsbepaler?

Uit de totstandkomingsgeschiedenis van de wet volgt dat onder ‘feitelijk beleidsbepaler’ wordt begrepen hij die:

  • als of hij bestuurder is, aan de formele bestuurders opdrachten geeft, die worden opgevolgd
  • al dan niet met een officiële functie in de vennootschap, het beleid bepaalt met terzijdestelling van het formele bestuur.

Recente uitspraak: werknemer handelde als feitelijk beleidsbepaler naast de formele bestuurder

In een recente uitspraak van de Rechtbank Noord-Holland is vastgesteld dat bij die failliete onderneming de werkzaamheden van een bepaalde werknemer dusdanig veel verder gingen dan gebruikelijk dat hij als feitelijk beleidsbepaler werd aangemerkt.

De werknemer maakte deel uit van het vierkoppige managementteam, evenals de formele bestuurder. In dit team werden besluiten genomen met meerderheid van stemmen. Steeds werd het standpunt van de kant van de werknemer gevolgd, ook als de formele bestuurder een ander standpunt had.

Op zijn voordracht is besloten tot naamswijziging van de onderneming. Hij beschikte over alle relevante (financiële) stukken van de onderneming, wat de rechtbank ongebruikelijk vond voor een werknemer met als functie “hoofd sales”. Naar buiten toe (Belastingdienst, werknemers, leveranciers etc.) presenteerde de werknemer zich met diverse titels (hoofd sales, hoofd belastingzaken, manager en financieel directeur). Al deze verschillende functies, waarvoor geen verklaring is gegeven, wijzen er volgens de rechtbank ook op dat hij niet slechts werknemer was, maar een veel belangrijker rol had binnen de onderneming en daarbij taken vervulde die zijn voorbehouden aan het bestuur.

(Volledig) terzijde stellen formeel bestuur

De rechtbank overweegt dat voor het aanmerken als feitelijk beleidsbepaler het niet noodzakelijk is dat de werknemer de formele bestuurder volledig terzijde heeft gesteld. De rechtbank stelt dat ook in het geval dat samen met de formelere bestuurder het beleid is bepaald of de werknemer op een deelterrein het beleid heeft bepaald, sprake kan zijn van een feitelijk beleidsbepaler.

Wat leert deze uitspraak? Laat de verantwoordelijkheid bij de formele bestuurder!

Het is zaak om duidelijk te hebben wie in de vennootschap waarvoor verantwoordelijk is. Laat bestuurshandelingen over aan de bestuurder. Als – bijvoorbeeld vanwege vakantie van de bestuurder – een bepaalde bestuurshandeling moet worden verricht: stel een volmacht op met een duidelijke instructie van de bestuurder. Communiceer met degene met wie u zaken doet, dat dit in opdracht van de bestuurder is. Op die wijze blijft de verantwoordelijkheid daar waar die hoort en voorkomt u bestuurdersaansprakelijkheid.

Meer informatie over bestuurdersaansprakelijkheid

Wij hebben veel ervaring met (het voorkomen van) bestuurdersaansprakelijkheid. Indien u twijfelt over de te volgen weg, aarzel niet om contact op te nemen met mij of een van mijn collega’s.