De inkt van mijn artikel over de zorgplicht van de bank bij het sluiten van een kredietovereenkomst en de toepasbaarheid daarvan bij swaps was nog niet droog of de Rechtbank Amsterdam wees op 3 februari 2016 (gepubliceerd op 12 februari 2016) wederom een interessant vonnis over renteswaps.

Veel te hoge renteswap

In deze uitspraak gaat het wederom om ABN AMRO die op eigen initiatief aan Eurobox te Noordwijk een renteswap verkoopt. Volgens de bank was het begin 2008 ‘gezien de renteontwikkelingen zeer gunstig om een renteswap af te sluiten’. De enige reden waarom Eurobox daarmee instemde? De bank zou een bestaand krediet onverkort handhaven én nieuwe (project)financieringen verstrekken.

Begin 2009, toen bij ABN AMRO bekende kortlopende leningen eruit liepen en banken geen verdere (project)financieringen meer wilde verstrekken, ontstond een overhedge. Kort gezegd: Eurobox had zich voor een véél hoger bedrag met behulp van een renteswap ‘verzekerd’ dan blijkend uit haar leningenportefeuille. Eurobox kon van haar renteswap af tegen betaling van de negatieve waarde, destijds zo’n € 800.000,--.

Bank had zorgplicht moeten naleven

In de hiervoor aangehaalde rechtszaak te Overijssel werd ABN AMRO nog de gelegenheid geboden te bewijzen dat -kort gezegd- zorgvuldig was gehandeld. In deze zaak oordeelt de rechtbank dat sprake ís van zorgplichtschending, zónder dat vastgesteld hoeft te worden dat de bank heeft gewezen op het inflexibiliteitsrisico, zijnde het risico van negatieve marktwaarde. De voornaamste omstandigheden die de rechtbank hierbij in aanmerking neemt:

  1. De bank adviseert de renteswap louter op basis van leninggegevens van de controller van Eurobox en doet geen eigen onderzoek;
  2. Uit de leninggegevens bleken contra-indicaties voor een renteswap.

De rechtbank vervolgt: Als de bank haar zorgplicht had nageleefd had zij Eurobox geen renteswap geadviseerd. Het was enerzijds niet passend vanwege de rente-mismatch; anderzijds had analyse van de leninggegevens de bank geleerd dat er geen sprake was van een ‘swapwaardige’ kern aan financiering. Volledigheidshalve sluit de rechtbank af met de stelling dat Eurobox zich ‘gewoonweg door de bank heeft laten overtuigen een renteswap af te sluiten’. Uit zichzelf zou zij dat niet gedaan hebben. 

Schadevergoeding

In ieder geval komt als schadevergoeding in aanmerking: de vaste rente die Eurobox betaalt aan de bank, verminderd met de ontvangst van de variabele rente, vermeerderd met de wettelijke rente steeds vanaf de dag waarop Eurobox aan de bank betaalt: het saldo van de te betalen vaste rentetermijn en de door de bank te betalen Euribor.

Onze ervaring: schikking treffen als wettelijke rente is meegenomen

In de dagelijkse praktijk kan de component wettelijke rente aanzienlijk oplopen, reden waarom wij slechts schikkingen treffen met banken bij wie in de overeenkomst de wettelijke rente is meegenomen. Wij ervaren dat banken echter blijven proberen om onder de wettelijke rente uit te komen.

Eigen schuld? De pot verwijt de ketel

De bank heeft het aangedurfd om Eurobox eigen schuld te verwijten. De klant had ‘in het belang van haar onderneming dienen te onderzoeken of de door de bank aangeboden producten passend zijn’. De rechtbank maakt hier korte metten mee. Een ter zake deskundige bank verkoopt een onnodig en niet passend product. Zo’n bank mag niet verwachten dat de klant dat zelf had moeten zien. De klant mag afgaan op het advies van de -deskundige- bank.

Vragen over renteswaps?

Heeft u behoefte aan professionele bijstand bijvoorbeeld in de relatie met uw financier? Neem gerust contact met mij op.

Uitspraak Rechtbank Amsterdam 3 februari 2016 ECLI:NL:RBAMS:2016:364