Eerder schreef mijn collega Harjo Bakker een artikel over de invloed van het faillissement op gesloten overeenkomsten (Faillissementen en overeenkomsten: dwingt een curator een leverancier tot tijdelijk voortzetten, dan betekent dit niet zomaar het nakomen van de hele overeenkomst!).

De faillissementswet bepaalt dat de wederpartij van de failliet aan de curator kan vragen of hij bereid is een overeenkomst gestand te doen (na te komen). Harjo Bakker zette uiteen dat de Hoge Raad inzake het faillissement van Free Record Shop heeft geoordeeld dat het afdwingen van nakoming door de curator van een leverancier echter niet zonder meer geldt als een bereidverklaring om de overeenkomst gestand te doen.

Curator doet overeenkomst niet gestand, maar vordert wel nakoming prestatie

In het verlengde van deze uitspraak heeft de Hoge Raad diezelfde dag nog twee andere arresten gewezen die zien op de aspecten rondom het al dan niet nakomen van gesloten overeenkomsten in faillissement.

In beide gevallen was de gefailleerde een bouwer van woningen. De bouwers hadden jegens hun kopers al enkele – maar zeker niet alle – werkzaamheden uit hoofde van de overeenkomst verricht en hadden voor deze werkzaamheden nog niet (volledig) betaald gekregen. De curatoren hebben in beide zaken aan de kopers laten weten de overeenkomsten niet gestand te doen, maar vorderen wel betaling voor de reeds verrichtte werkzaamheden.

Geen nakoming, toch recht op tegenprestatie

De faillissementswet bepaalt dat als een curator een overeenkomst niet gestand doet, hij het recht om nakoming van de overeenkomst te vorderen verliest. De vraag is dan ook of de curator ingeval hij de overeenkomst niet gestand doet, wel de nakoming van de tegenprestatie kan eisen die op grond van de overeenkomst reeds verschuldigd zijn geworden doordat de gefailleerde al vóór het faillissement een of meer prestaties heeft verricht. De Hoge Raad heeft deze vraag bevestigend beantwoord. Het verlies van het recht van de curator op nakoming heeft alleen betrekking op de door de wederpartij te verrichten prestaties waarvoor de tegenprestatie door de gefailleerde nog verricht moet worden.

Eventueel geleden schade kan worden verrekend

De Hoge Raad geeft de kopers echter wel de mogelijkheid om eventuele schade, die zij hebben geleden door de keuze van de curator om de overeenkomst verder niet na te komen, te verrekenen met de door hen te betalen tegenprestatie aan de curator, zonder dat deze vordering ter verificatie moet worden ingediend.

Zo hadden de kopers in deze zaak schade geleden, doordat zij de totale aanneemsom uit hoofde van een waarborg- en garantieregeling, ter afwikkeling van de verdere bouw reeds aan Woningborg hadden betaald. Door aan de curator de tegenprestatie te vergoeden, zouden zij tweemaal voor dezelfde werkzaamheden betalen en derhalve schade lijden.

Bent u koper in een faillissement?

Heeft u iets gekocht wat u nog niet volledig heeft afbetaald en gaat uw afnemer failliet? Neem contact op met mij of een van mijn ondernemingsrecht- of insolventierechtcollega’s. Wij kunnen u adviseren hoe om te gaan met het faillissement en de curator.