Zijn Deliveroo bezorgers zzp’ers of werknemers? The story continues!

Het inhuren van een zzp’er, wel zo praktisch en flexibel. Maar is het wel een zzp’er die u inhuurt en niet stiekem een werknemer met een arbeidsovereenkomst? Want in dat geval dient u in principe rekening te houden met een inhoudingsplicht voor de loonbelasting, ontslagbescherming voor de werknemer en een heel pakket aan extra verantwoordelijkheden voor u als werkgever. Deze vraag houdt dan ook menigeen bezig. Waaronder de FNV die de rechter gevraagd heeft vast te stellen dat tussen Deliveroo en haar bezorgers een arbeidsovereenkomst bestaat, ook al staat dat anders op papier.

Per februari 2018 werken de maaltijdbezorgers van Deliveroo op basis van een overeenkomst van opdracht. Voorheen waren de bezorgers in dienst op basis van een arbeidsovereenkomst. Namens enkele bezorgers eiste de FNV alsnog een arbeidsovereenkomst zodat de bezorgers bijvoorbeeld ook recht hebben op loondoorbetaling bij ziekte en aanspraak kunnen maken op betaling van het minimumloon.

Wanneer is er sprake van een arbeidsovereenkomst?

Er is sprake van een arbeidsovereenkomst als:

De ‘werker’ de plicht heeft tot het persoonlijk verrichten van arbeid gedurende zekere tijd;
Het werk wordt verricht in dienst van de werkverschaffer; er sprake is van een gezagsrelatie;
Er loon wordt betaald; de tegenprestatie voor de verrichte werkzaamheden.

Daarbij is niet één enkel kenmerk beslissend, maar moeten de verschillende rechtsgevolgen die partijen aan hun verhouding hebben verbonden in hun onderling verband moeten worden bezien.

Of sprake is van een arbeidsovereenkomst wordt bepaald door alle omstandigheden van het geval.

Gezag of niet, dat is de vraag

In de praktijk is het wel of niet bestaan van een gezagsrelatie vaak bepalend voor het wel of niet bestaan van een arbeidsovereenkomst. In de eerste Deliveroo uitspraak werd nog geoordeeld dat de bezorger zodanig veel vrijheid had dat van een gezagsrelatie geen sprake was. Die uitspraak is achterhaald door een volgende Deliveroo uitspraak van de rechtbank in de procedure die werd aangespannen door de FNV. Die uitspraak is in hoger beroep ook bekrachtigd in dit arrest van het Hof Amsterdam van 16 februari jl.

Kernactiviteit en controle

Het hof oordeelde dat er sprake is van een gezagsrelatie tussen Deliveroo en haar bezorgers en (dus) van een arbeidsovereenkomst. Het hof heeft daarbij een groot aantal omstandigheden meegewogen, maar in het bijzonder dat het bezorgen van maaltijden een kernactiviteit is van Deliveroo. Een omstandigheid die ook in het rapport van de Commissie Borstlap is genoemd als passend bij een moderne invulling van het begrip gezag.

Ook heeft het hof sterk meegewogen dat Deliveroo indirect de nodige controle uitoefent via het GPS-systeem en via het door haar gebruikte algoritme ‘Frank’, dat bepaalt welke rit aan welke bezorger wordt toebedeeld.

Geen ondernemer

Tot slot is noemenswaardig dat het hof ook van belang achtte dat het merendeel van de Deliveroo bezorgers niet als ondernemer is aan te merken. Dat is opmerkelijk, omdat dit aspect in principe geen criterium vormt, maar dus wel meeweegt als een van de omstandigheden.

Overigens is door Deliveroo inmiddels cassatie ingesteld bij de Hoge Raad, dus wordt vervolgd…

Lessen en tips voor werkgevers

De vraag of de werkzaamheden deel uitmaken van de kernactiviteit van de onderneming c.q. zijn ingebed in uw onderneming, lijkt steeds belangrijker te worden om te kunnen bepalen of er sprake is van een gezagsrelatie en dus of er sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Om een betere inschatting te kunnen maken van het wel of niet bestaan van een gezagsverhouding is in het Handboek Loonheffingen op pagina 406-413 een bijlage “Beoordeling gezagsrelatie” opgenomen. Daarin is een overzicht opgenomen van de volgens de Belastingdienst van belang zijnde omstandigheden, die aan de rechtspraak zijn ontleend.

Daarnaast loopt de pilot Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie, waarover ik eerder een artikel schreef.