Op vrijdag 21 februari heeft de Hoge Raad een belangrijke uitspraak gedaan over het ondernemerschapscriterium bij de beoordeling of sprake is van een arbeidsovereenkomst in een zaak rond Uber-chauffeurs. De centrale vraag was of twee personen die exact hetzelfde werk doen binnen hetzelfde bedrijf verschillend gekwalificeerd kunnen worden: de een als werknemer en de ander als zzp’er. Volgens de Hoge Raad is dit inderdaad mogelijk. De reden hiervoor is dat iemand die zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt als zzp’er kan worden aangemerkt, terwijl een collega die dit niet doet als werknemer wordt gezien.

De 9 gezichtspunten uit het Deliveroo-arrest

In het Deliveroo-arrest heeft de Hoge Raad een aantal gezichtspunten geformuleerd die meewegen bij de kwalificatie van een arbeidsrelatie. Eén daarvan (het negende gezichtspunt) gaat over ondernemerschap: of iemand zich als ondernemer manifesteert door bijvoorbeeld reputatie op te bouwen, actief acquisitie te doen, een fiscale ondernemersstatus te hebben, of voor meerdere opdrachtgevers te werken.

Lees ook: Hoge Raad bevestigt: bezorgers Deliveroo zijn geen zzp’ers, maar werknemers

In de Uber-zaak zijn prejudiciële vragen gesteld over hoe dit gezichtspunt moet worden geïnterpreteerd. In het Uber-arrest heeft de Hoge Raad hierover duidelijkheid gegeven.

Ondernemerschap volwaardig criterium

De Hoge Raad heeft geoordeeld dat ondernemerschap even zwaar weegt als de andere gezichtspunten en dus geen ondergeschikte rol speelt. Dit betekent dat bij eenzelfde opdrachtgever twee personen die exact hetzelfde werk doen toch verschillend kunnen worden beoordeeld. In de Uber-zaak kan een chauffeur die actief onderneemt – bijvoorbeeld door een reputatie op te bouwen en acquisitie te doen – anders gekwalificeerd worden dan een collega die dat niet doet.

Wat betekent dit voor de praktijk?

Twee personen met dezelfde functie en werkzaamheden kunnen dus juridisch verschillend worden beoordeeld. Een concreet voorbeeld:

Zzp’er 1 werkt exclusief voor één opdrachtgever, accepteert alle aangeboden opdrachten en doet niets aan marketing.

Zzp’er 2 werkt voor meerdere opdrachtgevers, bepaalt zelf welke opdrachten hij aanneemt, heeft een bedrijfswebsite en investeert in acquisitie.

In zo’n situatie zou een rechter kunnen oordelen dat zzp’er 1 eigenlijk een werknemer is, terwijl zzp’er 2 wél als zelfstandige kwalificeert – ondanks het feit dat ze dezelfde werkzaamheden uitvoeren.

Een integrale beoordeling

De Hoge Raad benadrukt dat geen enkel criterium op zichzelf doorslaggevend is. Het gaat juist om de combinatie van factoren die bepaalt of iemand als werknemer of als zelfstandige wordt aangemerkt.

Dit staat in contrast met het wetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet VBAR), waarin ondernemerschap pas in een latere fase wordt meegewogen.

Elke arbeidsrelatie is uniek

De negen gezichtspunten uit het Deliveroo-arrest blijven een belangrijk uitgangspunt. Elke situatie wordt individueel beoordeeld, waarbij alle relevante omstandigheden worden meegenomen. Je doet er goed aan deze ontwikkelingen nauwlettend te volgen en kritisch naar je eigen situatie te kijken.

Heb je vragen? Neem gerust contact op met mij of een van onze arbeidsrechtadvocaten. We helpen je graag verder.