Werkt u samen met een andere partij om uw product of dienst op de markt te brengen? Dan dient u deze samenwerking vast te leggen. Maar welke overeenkomst past het beste bij uw onderneming en uw samenwerkingsvorm: een distributieovereenkomst of een agentuurovereenkomst? Deze vraag hangt van een aantal factoren af. Wilt u bijvoorbeeld dat de andere partij voor u bemiddelt en overeenkomsten sluit of dat de andere partij uit eigen naam handelt? Dat de feitelijke invulling van de overeenkomst van doorslaggevend belang is, blijkt wel uit onderstaande zaak.

Voorkom problemen en leg uw keuze voor een distributieovereenkomst of een agentuurovereenkomst vast

In deze zaak importeert Bedrijf A lampen voorzien van een luidspreker uit China, de Lampion genaamd. Bedrijf B verkoopt design meubilair. Kort gezegd, verkoopt Bedrijf B de Lampion van Bedrijf A door aan derden. Na overleg besluiten partijen dat Bedrijf B de facturering aan de betreffende derden zelf verzorgt. Daarnaast geeft Bedrijf B aan dat zij tijd heeft om voor Bedrijf A (potentiële) klanten te bezoeken. Bedrijf A vraagt Bedrijf B om eerst een mailinglist samen te stellen en aan de hand daarvan contact te leggen met de (potentiële) klanten. Hiervoor maakt Bedrijf A voor Bedrijf B een e-mailadres aan. Partijen spreken met elkaar af over het vastleggen van de afspraken in een agentuurovereenkomst. Er wordt echter nooit een overeenkomst getekend.

Bedrijf A brengt bij Bedrijf B een aantal facturen in rekening, maar Bedrijf B betaalt deze ondanks aanmaning niet. Bedrijf A vordert betaling van de facturen en stelt zich kort gezegd op het standpunt dat de rechtsverhouding tussen partijen is aan te merken als een distributieovereenkomst, op grond waarvan Bedrijf A de Lampion aan Bedrijf B verkocht en Bedrijf B deze doorverkocht aan haar klanten met een marge van 20%. Bedrijf B blijft in gebreke met de betaling van de aan haar verkochte Lampionnen.

Bedrijf B stelt zich daarentegen op het standpunt dat tussen partijen een agentuurovereenkomst tot stand is gekomen en zij op basis daarvan recht heeft op een provisie van 20%, die Bedrijf A aan Bedrijf B zou moeten betalen. Bedrijf A voldoet volgens haar niet aan haar verplichtingen en kan in dat kader wel gebruik maken van het agentuurschap van Bedrijf B..

Distributieovereenkomst of agentuurovereenkomst?

Wezenlijk voor een agentuurrelatie is dat een agent (de ‘tussenpersoon’, in bovengenoemde zaak Bedrijf B) namens een principaal (Bedrijf A) bemiddelt bij de totstandkoming van overeenkomsten.. Eventueel kan een agent in dat verband namens zijn principaal overeenkomsten sluiten. Het sluiten van overeenkomsten op eigen naam en voor zichzelf is met agentuur niet verenigbaar, aldus de kantonrechter in deze zaak.

De kantonrechter komt op basis van de door partijen gegeven onderbouwing tot het oordeel dat geen sprake is van een agentuurovereenkomst. Gebleken is dat Bedrijf B zelf de contacten met de klanten heeft onderhouden en zelf de facturering heeft verzorgd. De kantonrechter kan daarbij uit de stukken niet afleiden dat Bedrijf B daarbij in naam van Bedrijf A, althans voor rekening en risico van Bedrijf A, heeft gehandeld noch dat dit de bedoeling van Bedrijf A was. Gelet op het bovenstaande komt de kantonrechter tot de conclusie dat Bedrijf B in haar eigen naam heeft gehandeld en dat van een agentuurovereenkomst dus geen sprake kan zijn.

Welke overeenkomst kiest u?

Voor welke overeenkomst kiest u, een distributieovereenkomst of een agentuurovereenkomst? Deze vraag hangt van een aantal factoren af, waaronder bijvoorbeeld het risico dat u als ondernemer wilt nemen en de beloning die u daarbij ontvangt. Zo zal een agent (Bedrijf B) ‘slechts’ bemiddelen bij de overeenkomst tussen de principaal (Bedrijf A) en een derde. Daarbij krijgt de agent als vergoeding vaak een commissie (%) over deze overeenkomst uitbetaald door de principaal. In eerste instantie loopt een agent dus een stuk minder risico dan een distributeur. Een distributeur is volledig zelfstandig: koopt zijn spullen eerst zelf in bij de leverancier en moet uiteindelijk zien of hij deze spullen zelf, uit eigen naam en met alle daarbij horende risico’s, kan (door)verkopen.

Daar komt bij dat de klanten op basis van agentuur in principe klanten van de principaal (Bedrijf A) (en dus niet de ‘tussenpersoon’ (Bedrijf B)) zijn en de principaal aan de agent ‘slechts’ een klantvergoeding betaalt bij het einde van de overeenkomst. Daarentegen zijn en blijven de klanten bij een distributieovereenkomst in principe klanten van de distributeur.

Onder andere spelen de onderstaande vragen dus een grote rol bij de afweging voor welke overeenkomst u kiest:

  • wenst u dat de ander voor u bemiddelt bij de totstandkoming van overeenkomsten en –eventueel gewenst – namens u overeenkomsten sluit, waarbij u als contractspartij de risico’s draagt?; of
  • wenst u dat de ander de overeenkomsten voor zichzelf en uit eigen naam sluit, waarbij (alle) risico’s van de (door)verkoop bij de ander komen te liggen?;
  • wenst u dat de klanten uiteindelijk uw eigen klanten zijn en blijven, waarbij u bij het einde van de overeenkomst slechts een klantvergoeding aan de agent dient te betalen?; of
  • zijn de klanten niet van doorslaggevend belang voor u, en mogen deze klanten van de distributeur zijn en blijven?

Wilt u meer weten over een distributieovereenkomst of een agentuurovereenkomst?

Wilt u meer weten over de verschillen tussen distributie en agentuur, wilt u advies over welke overeenkomst het best bij uw onderneming past of heeft u andere vragen over distributie en agentuur, aarzel niet om contact op te nemen met mij of een van mijn ondernemingsrecht collega’s.