Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer staat in de schijnwerpers. Voor jou als werkgever is het van belang te beseffen dat je een wettelijke verantwoordelijkheid hebt om een veilige werkomgeving te creëren én te waarborgen. Maar, wat houdt die verantwoordelijkheid precies in? En, aan welke juridische verplichtingen moet je voldoen?

Wat zegt de Arbowet over grensoverschrijdend gedrag?

De basis voor de aanpak van grensoverschrijdend gedrag ligt in de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet). Deze wet verplicht jou als werkgever beleid te voeren ter voorkoming of beperking van psychosociale arbeidsbelasting (PSA), een term waar (onder meer) intimidatie, agressie, discriminatie, pesten en seksuele intimidatie onder vallen. Het te voeren beleid moet zich zowel richten op preventie als op de afhandeling van klachten. Er wordt dus ook een proactieve houding van jou verwacht.

Welke maatregelen moeten in de RI&E worden opgenomen?

Je bent als werkgever ook verplicht een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) uit te voeren waarin PSA wordt meegenomen, moeten maatregelen worden genomen ter voorkoming van PSA en moet aantoonbaar zijn welke inspanningen worden geleverd om risico’s op grensoverschrijdend gedrag op het werk te beperken. De Arbeidsinspectie geeft aan dat er in ieder geval een gedragscode moet zijn die duidelijk maakt wat wel en niet acceptabel is, een klachtenregeling en een sanctiebeleid. Daarnaast moet voorlichting en instructie worden gegeven gericht op het herkennen en voorkomen van grensoverschrijdend gedrag en dient er aandacht te zijn voor opvang en nazorg voor medewerkers die te maken krijgen met ongewenst gedrag.

Wat houdt de zorgplicht van de werkgever in volgens artikel 7:658 BW?

Niet alleen de Arbowet is van belang; ook het Burgerlijk Wetboek speelt een rol. Zo is in artikel 7:658 BW de zorgplicht van de werkgever vastgelegd. Op grond van deze bepaling moet je als werkgever maatregelen treffen en aanwijzingen geven die redelijkerwijs nodig zijn om te voorkomen dat werknemers schade lijden tijdens hun werkzaamheden. Ook hieruit volgt dat je actief moet optreden tegen onveilige of onprettige werksituaties, ook als die voortkomen uit het gedrag van collega’s of leidinggevenden.

Wat zijn de risico’s voor werkgevers bij niets doen?

Grensoverschrijdend gedrag is dus geen ‘soft’ onderwerp, maar een hard juridisch risico. Je doet er daarom als werkgever goed aan het beleid tegen PSA stevig te verankeren in jouw organisatie.

  • zorg voor duidelijke gedragsregels,
  • leg deze gedragsregels vast in beleid,
  • zorg voor goede meldprocedures, en
  • wees vooral actief. Want wie niets doet, loopt niet alleen reputatieschade op, maar ook juridische risico’s.

Wil je voldoen aan je wettelijke verplichtingen én een gezonde werkomgeving creëren?

Begin met het actualiseren van je beleid rondom grensoverschrijdend gedrag. Hulp nodig? Neem gerust contact op met mij en voorkom juridische en reputatierisico’s. 

Veel gestelde vragen over 
grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer

Wat valt onder grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer?

Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer omvat gedrag zoals intimidatie, pesten, discriminatie, agressie en seksuele intimidatie. Het gaat om handelingen die de grenzen van een ander overschrijden en een onveilige werksfeer creëren.

Wanneer is grensoverschrijdend gedrag strafbaar?

Grensoverschrijdend gedrag wordt strafbaar wanneer het bijvoorbeeld gaat om bedreiging, aanranding of discriminatie. In zulke gevallen kan aangifte worden gedaan en kan het leiden tot strafrechtelijke vervolging.

Hoe kun je als manager omgaan met ongepast gedrag op de werkvloer?

Als er sprake is van ongepast gedrag op de werkvloer, is het als manager belangrijk om signalen serieus te nemen, het gesprek aan te gaan met betrokkenen en te zorgen voor een veilige meldcultuur. Schakel indien nodig een vertrouwenspersoon of externe hulp in.

Wat valt onder psychosociale arbeidsbelasting (PSA)?

Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) omvat alle factoren op de werkvloer die stress veroorzaken, waaronder vormen van grensoverschrijdend gedrag. Volgens de Arbowet vallen hieronder pesten, agressie en geweld, discriminatie, seksuele intimidatie en werkdruk. Deze vormen van ongewenst gedrag kunnen leiden tot lichamelijke, psychische en sociale klachten bij medewerkers. PSA is dus een verzamelterm voor situaties die de mentale en sociale veiligheid op het werk onder druk zetten.

Welke verplichtingen heeft een werkgever bij PSA?

Werkgevers zijn wettelijk verplicht om beleid te voeren dat PSA voorkomt of beperkt, als dit een risico vormt binnen de organisatie. Dit betekent dat zij actief moeten optreden tegen grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer, zoals intimidatie of pesten. Een goed PSA-beleid bevat onder andere een beleidsverklaring, een gedragsprotocol, een klachtenregeling en de aanstelling van een vertrouwenspersoon. Ook moeten werkgevers zorgen voor een veilige meldcultuur en regelmatig het gesprek aangaan over omgangsvormen binnen de organisatie.

Hoe kan een werkgever grensoverschrijdend gedrag voorkomen?

Het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer begint bij duidelijke gedragsregels en een cultuur van respect. Werkgevers kunnen dit doen door:

  • Gedragsregels en een protocol op te stellen;
  • Trainingen en workshops te organiseren over omgangsvormen;
  • Een vertrouwenspersoon aan te stellen;
  • Een meldprocedure in te richten;
  • Adequaat te reageren op meldingen, inclusief nazorg;
  • Leidinggevenden actief te betrekken bij het creëren van een veilige werkomgeving.

Door deze maatregelen te nemen, wordt niet alleen voldaan aan de wettelijke verplichtingen, maar ontstaat ook een werkomgeving waarin medewerkers zich veilig voelen en grensoverschrijdend gedrag geen ruimte krijgt.