Op 21 mei 2020 is de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn (AMLD5) in Nederland geïmplementeerd. De AMLD5 en de daarop gebaseerde Nederlandse Implementatiewet AMLD5 hebben onder meer geleid tot een aanscherping en verbreding van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Drijft u een onderneming die gericht is op cryptovaluta, dan geldt vanaf nu voor u een aantal belangrijke verplichtingen. U dient zich onder bepaalde omstandigheden te registreren bij De Nederlandsche Bank (DNB) en u dient te voldoen aan enkele doorlopende Wwft-verplichtingen.

Registreert u uw diensten niet bij DNB, dan is het u niet (meer) toegestaan (registratieplichtige) cryptodiensten in Nederland aan te bieden. Een groot gedeelte van de cryptobedrijven heeft aanleiding gezien om te stoppen met hun dienstverlening. Registratie bij DNB en het voldoen aan de doorlopende Wwft-verplichtingen gaat namelijk gepaard met torenhoge kosten. Met name crypto-startups hebben hun onderneming inmiddels gestaakt. Zij vrezen dat de hoge doorlopende kosten zullen resulteren in liquiditeitstekorten en uiteindelijk faillissement. Daarnaast zullen startups, die vaak weinig personeel in dienst hebben, nieuwe werknemers moeten aantrekken om aan alle Wwft-verplichtingen te kunnen voldoen – een (vaak te) dure exercitie voor beginnende ondernemingen.

Welke cryptodienstverleners moeten zich registreren op grond van de AMLD5?

De anti-witwasrichtlijn maakt onderscheid tussen twee soorten cryptodienstverleners die zich moeten registreren bij DNB: 

  • aanbieders van wisseldiensten tussen virtuele valuta en fiduciaire valuta, bijvoorbeeld tussen bitcoin en de euro; en
  • aanbieders van bewaarportemonnees waarbij de private keys door de aanbieder worden beheerd (zogenoemde custodial wallets). Een dergelijke aanbieder is volgens de implementatiewet een “entiteit die diensten aanbiedt om namens haar cliënten cryptografische privésleutels te beveiligen om virtuele valuta aan te houden, op te slaan en over te dragen”. Hierbij heeft uitsluitend de cryptodienstverlener beschikking over de privésleutel.

Valt u onder één of beide van deze categorieën en verleent u uw diensten in of vanuit Nederland of wilt u dat gaan doen, dan dient u zich te registreren bij DNB. Zonder registratie is het niet toegestaan om deze cryptodiensten in of vanuit Nederland aan te bieden. Biedt u de diensten toch aan, dan kan DNB u hoge boetes opleggen. 

Overgangsregeling voor bestaande cryptodienstverleners

De registratieplicht geldt sinds 21 mei 2020. Bood u reeds vóór deze datum uw diensten aan in of vanuit Nederland, dan geldt een overgangsregeling. U heeft vanaf 21 mei 2020 zes maanden de tijd – dus tot uiterlijk 21 november 2020 – om zich te registreren bij DNB. Tijdens de overgangsperiode dient u  zich wel te houden aan de Wwft-verplichtingen.

Doorlopende verplichtingen van cryptodienstverleners op grond van de Wwft

Met de AMLD5 en de Implementatiewet AMLD5 die daarop ziet, valt u als cryptodienstverlener onder het bereik van de Wwft. Daarbij gelden voor u de volgende centrale verplichtingen: 

  • u dient een cliëntenonderzoek te verrichten, waaronder ook het identificeren van de Ultimate Beneficial Owner (UBO) van de klant valt; en
  • u dient transacties te monitoren en ongebruikelijke transacties te melden bij de Financial Intelligence Unit-Nederland (FIU-NL).

Met deze verplichtingen krijgt ook u als cryptodienstverlener, net als banken, verzekeraars en andere financiële instellingen, een ‘poortwachtersfunctie’ toebedeeld. Ook u moet er vanaf nu actief en voortdurend op toezien dat het Nederlandse financiële stelsel niet wordt misbruikt voor witwaspraktijken en terrorismefinanciering. 

Met welke kosten moeten cryptodienstverleners rekening houden?

Bent u als cryptodienstverlener al actief op de Nederlandse markt, dan moet u volgens de laatste conceptbedragen eenmalig EUR 5.000 betalen voor de registratie bij DNB. Bent u van plan om in of vanuit Nederland te gaan opereren, dan dient u daarnaast kosten (EUR 3.100) te maken voor het aanstellen van een nieuwe bestuurder. 

Daar blijft het echter niet bij. DNB heeft de doorlopende toezichtkosten voor cryptodienstverleners voor 2020 begroot op EUR 1,7 miljoen. Dit bedrag wordt in rekening gebracht bij en verdeeld over alle cryptodienstverleners. Dat zou neerkomen op een gemiddeld bedrag van circa EUR 34.000 per cryptobedrijf. Hoewel DNB heeft toegezegd dat de doorlopende toezichtkosten per onderneming voor 2020 in ieder geval minder dan EUR 20.000 zullen bedragen, zijn de exacte en definitieve kosten voor 2021 nog onbekend en kunnen deze dus hoger uitvallen. 

Voldoet u wel aan de steeds strenger wordende Wwft-regelgeving?

Houd onze website in de gaten voor meer informatie en publicaties over dit thema. Wilt u advies over uw eigen Wwft-beleid of bent u verwikkeld in een kwestie met een toezichthouder of financiële instelling? Neem contact op met een van onze specialisten van het KYB-team.  Zij adviseren – en zo nodig procederen – over zaken omtrent de Wwft.