In bijna iedere ‘swapzaak’ doet de bank een beroep op verjaring en/of schending van de klachtplicht. De bank stelt dan dat het beroep op dwaling of schending van de zorgplicht te laat is gedaan. Of dat er te laat is geklaagd. In de wet staat namelijk dat een beroep op dwaling binnen drie jaar na ontdekking moet plaatsvinden en een beroep op schending van de zorgplicht binnen vijf jaar. En als een prestatie gebrekkig is, dan moet daarover binnen ‘bekwame tijd’ na ontdekking daarvan worden geklaagd. Trekt u niet op tijd aan de bel, dan verliest u uw rechten. Toch houdt dit type verweer van de bank lang niet altijd stand. Wanneer wel en wanneer niet?

Wanneer slaagt een verjarings- of klachtplichtverweer van de bank wel en wanneer niet?

Soms slaagt een verjarings- of klachtplichtverweer van de bank, maar heel vaak ook niet. Dit terwijl het wel om renteswapovereenkomsten uit dezelfde periode kan gaan. Hoe komt dat? De crux zit hem in het feit dat het criterium ‘ontdekking’ subjectief is: het gaat om de subjectieve bekendheid bij u als klant. Met andere woorden, het gaat erom wanneer bij u het kwartje viel. Dat betekent ook dat algemene voorlichting van de bank nog niet hoeft te betekenen dat u op de hoogte was.

Wanneer is sprake van subjectieve bekendheid?

Het gaat erom dat u daadwerkelijk bekend bent met alle negatieve effecten van de swapovereenkomst. Hoe wordt dit nu beoordeeld? De rechter kijkt naar de omstandigheden van de desbetreffende zaak en gaat op zoek naar aanknopingspunten, zoals:

  • Deskundigheid
    Heeft u enige kennis van financiële producten en rentederivaten, dan begrijpt u eerder dat het product niet bracht wat u ervan mocht verwachten.

    Ook als u bent bijgestaan door een adviseur, dan wordt er eerder van uitgegaan dat u bekend bent met de nadelen van het rentederivaat. Het inschakelen van een deskundige hoeft echter nog niet direct bekendheid met de nadelen van de swap c.q. de hierdoor ontstane schade te betekenen. Pas als de deskundige een analyse heeft gemaakt, weet u immers waar u aan toe bent.

  • Vragen om uitleg
    Als u een brief heeft geschreven waarin u om uitleg vraagt, dan kan daaruit blijken dat het kwartje is gevallen. Echter, niet iedere uiting betekent dat u bekend bent met de nadelen. Als u aangeeft dat er misschien wel iets mis is, dan hoeft dat nog niet te betekenen dat u bekend bent met de nadelen van het rentederivaat. U moet voldoende concrete feiten hebben die u daadwerkelijk in staat stellen een rechtsvordering op grond van dwaling of tot vergoeding van uw geleden schade in te stellen. U moet de nodige zekerheid hebben dat er iets mis was.

  • Negatieve waarde
    Wilde u uw lening vervroegd aflossen of herfinancieren, dan werd u zich, volgens de bank, op dat moment bewust van de negatieve waarde van de renteswap. U kon niet van de aan de lening gekoppelde renteswapovereenkomst af, tenzij u de negatieve waarde daarvan betaalde. U realiseerde zich toen dus (pas) dat dit een enorm nadeel van de renteswapovereenkomst was. Desalniettemin is daarmee nog niet gezegd dat op dat moment sprake is van de hiervoor besproken subjectieve bekendheid en dus vanaf dat moment verjaringstermijnen zijn gaan lopen.

Is de bewijspositie van de bank geschaad?

Bij de beoordeling van het klachtplichtverweer kijkt de rechter ook naar de bewijspositie van de bank. Als de bank door te laat klagen in zijn bewijspositie is geschaad, bijvoorbeeld omdat de bank niet meer over alle relevante stukken beschikt, dan kan dit soms tot uw niet-ontvankelijkheid leiden.

Herstelkader en verjaring en klachtplichtverweren

Vanwege alle problemen die rentederivaten hebben veroorzaakt, is er gezocht naar een manier om u en andere klanten tegemoet komen. Met name voor het midden- en kleinbedrijf waren rentederivaten in feite een ongeschikt product. Voor de zogenaamde MKB-Klanten is er inmiddels een herstelkader tot stand gekomen. Lees voor meer informatie over het herstelkader mijn artikel ‘Renteswaps: komt u in aanmerking voor een vergoeding onder het definitieve herstelkader?’ van 15 februari jl. Dit herstelkader biedt een beperkte compensatie voor de door renteswapovereenkomsten geleden schade. Dit geldt ongeacht de vraag of eventueel sprake is van verjaring of schending van de klachtplicht.

Komt u in aanmerking voor het herstelkader en u weet zeker dat er sprake is van verjaring of schending van de klachtplicht, dan is het verstandig om akkoord te gaan met de op grond van het herstelkader door de bank aangeboden vergoeding.

Vraag advies

Vaak is dit echter niet zo duidelijk. Als u hierover twijfelt, dan adviseren wij u graag. Wij kunnen u ook helpen om ervoor te zorgen dat op juiste wijze wordt geklaagd, dat de verjaringstermijn op de juiste wijze wordt gestuit of dat tijdig een procedure wordt gestart, zodat uw rechten niet verloren gaan. Verder biedt het herstelkader zoals gezegd wel enige compensatie, maar buiten het herstelkader kunnen veelal veel hogere vergoedingen worden verkregen. Het loont dus de moeite om uit te zoeken of en zo ja waar u recht op heeft buiten het herstelkader. En uiteraard adviseren wij u ook graag als u een zogenaamde professionele of deskundige klant bent en voor het herstelkader überhaupt niet in aanmerking komt.

Heeft u vragen over renteswaps, neemt u dan contact op met mij of met één van de leden van het SWAP-team.