U kent waarschijnlijk de Wet arbeid en zorg (WAZO) en de Wet aanpassing arbeidsduur (WAA). De WAZO maakt het de werknemer mogelijk om de arbeid tijdelijk te onderbreken, bijvoorbeeld bij zwangerschap en bevalling of ter verzorging van een partner of ouder. De WAA biedt uw werknemers de mogelijkheid de omvang van hun arbeidsduur te wijzigen om werk te kunnen afstemmen op veranderingen in de privésituatie, zoals de geboorte van een kind. Op 1 januari 2015 is de Wet modernisering regelingen voor verlof en arbeidstijden in werking getreden. Met deze wet zijn de WAZO en WAA gewijzigd. Waarom was dit nodig en wat zijn de belangrijkste wijzigingen?

WAZO en WAA gaan met de tijd mee

Sinds de totstandkoming van de WAA en WAZO heeft de deelname van vrouwen op de arbeidsmarkt zich versterkt voortgezet. Het is dus niet vanzelfsprekend dat de vrouw beschikbaar is om voor de kinderen te zorgen. Voor vrouwen, maar tegenwoordig ook voor mannen, is er behoefte aan mogelijkheden om werk en zorg te combineren.

Bovendien is er een toenemende diversiteit in samenlevingsvormen, waaruit de behoefte ontstaat voor werknemers om zorg te verlenen aan bijvoorbeeld een huisgenoot, broer of zus.

Het doel van de Wet modernisering regelingen voor verlof en arbeidstijden is daarom dat het stelsel van de WAZO en de WAA beter aansluit op deze behoeften in de praktijk.

Belangrijkste wijzigingen WAZO

Onbetaald ouderschapsverlof kan door werkgever niet worden geweigerd
Naast het betaalde kraamverlof van twee dagen, heeft de partner van de moeder recht op drie dagen onbetaald ouderschapsverlof bij de geboorte van het kind. Anders dan vóór 1 januari 2015 het geval was, kan dit verlof niet door u als werkgever worden geweigerd.

Na ziekenhuisopname gaat bij thuiskomst bevallingsverlof van 10 weken in
Het bevallingsverlof van de moeder kan worden verlengd, indien het kind gedurende het bevallingsverlof in het ziekenhuis moet worden opgenomen, bijvoorbeeld wegens vroeggeboorte. Uitgangspunt in de nieuwe regeling is dat de moeder ná de ziekenhuisopname nog tien weken thuis haar kind kan verzorgen. Tot 1 januari 2015 ging het bevallingsverlof van tien weken, eventueel vermeerderd met een resterend aantal dagen zwangerschapsverlof, direct in na de geboorte van het kind.

Bij overlijden moeder gaat bevallingsverlof over op partner
Indien de moeder overlijdt bij de geboorte van het kind, gaat het bevallingsverlof over naar haar partner. Op deze manier is een pasgeboren kind verzekerd van de zorg van een ouder.

Verzoek om ouderschapsverlof mag in principe niet worden afgewezen
Het ouderschapsverlof is flexibeler geworden. Een werknemer kan verzoeken om elke gewenste wijze van opname van ouderschapsverlof. De beperkingen die de wet op dit moment kent, worden weggenomen.

U kunt als werkgever het verzoek slechts afwijzen wegens zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Het bestaan van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen wordt echter niet snel aangenomen.

Ook verzorging huisgenoot, vriend of tweedegraads familie valt onder WAZO
Het kort- en langdurend zorgverlof kan met ingang van 1 januari 2015 ook door uw werknemer worden opgenomen bij de zorg voor bijvoorbeeld een huisgenoot, vriend of tweedegraads familielid. Op dit moment kan een werknemer alleen verlof opnemen voor een zieke partner, ouder of kind.

Belangrijkste wijzigingen WAA

Met betrekking tot de WAA zijn de wijzigingen vooral processueel van aard. In het oude recht kon een werknemer slechts eens in de twee jaar een verzoek om aanpassing van de arbeidsduur doen. Hiermee bood de wet geen oplossing voor situaties waarin binnen die periode door veranderde omstandigheden opnieuw aanpassing van de arbeidsduur noodzakelijk of gewenst was.

In de nieuwe regeling is het daarom mogelijk dat een werknemer ieder jaar een nieuw verzoek tot aanpassing van de arbeidsduur indient. Bovendien is het mogelijk dat een werknemer, ook als er nog geen jaar verstreken is, een nieuw verzoek doet als sprake is van onvoorziene omstandigheden, zoals de plotselinge hulpbehoevendheid van zijn of haar partner.

U kunt als werkgever de aanpassing van de arbeidsduur alleen weigeren indien zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen instemming met het verzoek onmogelijk maken. Net als in de WAZO geldt echter dat het bestaan hiervan niet snel wordt aangenomen.

Hoe zit het met regelingen en afspraken voor 1 januari 2015?

De wet is op 1 januari 2015 in werking getreden. Voor de werkneemster die op dat moment al zwangerschaps- of bevallingsverlof genoot, blijft de oude regeling gelden. Als een werknemer vóór 1 januari 2015 al heeft verzocht om ouderschapsverlof en u hiermee heeft ingestemd, is op dit ouderschapsverlof eveneens de oude regeling van toepassing.

Meer informatie over de Wet modernisering regelingen voor verlof en arbeidstijden?

Heeft u vragen over de Wet modernisering regelingen voor verlof en arbeidstijden en de gevolgen van deze nieuwe wet voor uw onderneming? Neem gerust contact met mij op of een van de overige arbeidsrechtadvocaten.