Mensen, ondernemers of niet, zijn verschillend. De één sluit een kredietovereenkomst bij de bank en is bereid om gedurende de looptijd risico te nemen ter zake de hoogte van de rente. De ander sluit - veelal geadviseerd door de bank - een rentederivaat om dat risico te beperken. Weer een ander komt een vaste rente overeen. Welke van de drie u ook bent, u denkt te weten waar u aan toe bent. Maar wat nu als de bank de opslagen verhoogt? Mag dat zomaar? Nee!

Opslagen bank, waarom en hoe wordt de hoogte vastgesteld?

De bank heeft geen oneindige geldvoorraad die uitgeleend kan worden. Ook de bank zelf trekt haar geld aan op de kapitaalmarkt, bij andere banken en doet dat op allerlei termijnen. Bij het uitlenen aan klanten wordt vaak aangeknoopt bij Euribor (Euro interbank offered rate; gemiddelde rentetarieven waartegen een groot aantal Europese banken elkaar leningen in euro’s verstrekken). In- en uitlenen tegen dezelfde tarieven levert commercieel gezien niets op. Reden waarom de banken (risico-)opslagen gebruiken.

Bij de bepaling van de hoogte van die opslagen wordt gekeken naar allerlei aspecten. Denk bijvoorbeeld aan:

  • het doel van de financiering,
  • de gegoedheid van de leningnemer,
  • de (waarde van) verbonden zekerheden (pand/hypotheek/borgtocht),
  • verhouding tussen lening en zekerheid,
  • financieringstermijn
  • de aflossingscapaciteit.

Verhogen van opslagen, mag dat zomaar?

Vooral in het verleden zijn de opslagen verhoogd. Ondanks het feit dat in veel kredietovereenkomsten - al dan niet gecombineerd met een swap - de mogelijkheden tot het verhogen van opslagen ontbreekt. De rechtvaardiging vanuit de banken is vaak dat in hun ogen het risicoprofiel is verslechterd. Overigens, in veel gevallen is die verslechtering het gevolg van het handelen van de bank zelf. Maar goed, dat terzijde.

Nogal wat van onze klanten werden hierdoor bij Bijzonder Beheer ondergebracht. Bijvoorbeeld omdat de bank in haar beoordeling van de kredietwaardigheid van de klant de zogenaamde ‘negatieve waarde’ betrok. Soms voert de bank aan dat de geldende opslag niet meer kostendekkend is vanwege een structurele stijging van haar kapitaalkosten. Kort gezegd: de inkoop van geld is (veel/structureel) duurder geworden.

Welke reden de bank ook aanvoert, het gaat erom wat er op papier staat. U moet er dan ook, aan de hand van de door de bank verschafte product of contract-informatie, op kunnen vertrouwen dat de in totaal aan de bank te betalen vergoeding (rente + opslag) gefixeerd/gemaximeerd is gedurende de gehele looptijd van de financiering.

Onterecht verhoogde opslagen? Verhaal uw schade

In september 2017 won een particuliere klant van de ING een zaak bij het Kifid vanwege onterecht verhoogde opslagen op een lening met variabele rente. De bank is echter wel in hoger beroep gegaan.

Begin dit jaar stond een onderneming, genaamd Blosh, voor de hoogste rechter omdat in de kredietovereenkomst met ING toch echt stond dat de opslag gedurende de hele looptijd 1,7% zou bedragen, bovenop het Euribor-tarief. En dus de eenzijdige verhoging door ING naar 3,1% onterecht vond. De reden van de verhoging had, volgens ING, te maken met de daling van de Euribor.

Het hof stelde Blosh in het gelijk. Met het argument van ING dat Blosh een professionele partij was en zou moeten weten dat ‘ook opslagen variabel zouden zijn’ maakte het hof korte metten. ING is de professionele partij die de contracten opstelt. Van Blosh kan niet verwacht worden dat het weet wat gebruikelijk is - als dat het al is! - bij dit soort overeenkomsten.

In mijn vorige publicatie maakte de rechter ook al  korte metten met de bank.

Vragen over kredietovereenkomsten, rentederivaten, waaronder renteswap?

U kunt met al uw vragen terecht bij het SWAP-team van RWV. Dit team is gespecialiseerd in rentederivaten, waaronder renteswaps. Het SWAP-team adviseert, procedeert en publiceert regelmatig over dit onderwerp. Daarnaast begeleidt het SWAP-team diverse klanten bij het herstelkadertraject en onderhandelen wij – samen met u- met de bank, bijvoorbeeld in het kader van herfinancieringen.