Met de zomervakantie voor de deur vragen veel HR-professionals zich af: wat doe ik als mijn werknemer zich ziek meldt tijdens of net voor zijn vakantie? Mag ik dan vakantiedagen afboeken of behoudt de werknemer die dagen? De wetgeving rondom ‘ziekte tijdens vakantie’ blijkt complexer dan vaak wordt gedacht. Zeker nu de Hoge Raad in november een uitspraak deed die de nodige stof heeft doen opwaaien. 

Ziek tijdens vakantie: wat speelde er in deze rechtszaak?

Een werknemer had al vakantie gepland, maar werd ziek vóórdat die vakantie daadwerkelijk begon. Desondanks werden de vakantiedagen door de werkgever van het verlofsaldo afgeschreven. De werkgever verdedigde dit met het argument dat wanneer een werknemer ondanks ziekte gewoon op vakantie gaat, de dagen als reguliere vakantiedagen mogen worden aangemerkt. Ook stelde de werkgever dat instemming van de werknemer met het afboeken van vakantiedagen niet expliciet nodig is als de zieke werknemer kenbaar maakt alsnog met vakantie te willen. 

De Hoge Raad maakt korte metten met die redenering. 

Wat zegt de wetgeving over ziekte tijdens vakantie?

De wet bepaalt dat ziektedagen tijdens een vastgestelde vakantie niet als vakantie tellen, tenzij de werknemer daarmee instemt. Dit betekent dat zieke werknemers hun vakantiedagen behouden als ze ziek worden vóór of tijdens hun vakantie, tenzij zij uitdrukkelijk instemmen met het alsnog als vakantie aanmerken van die dagen. 

Ziek tijdens vakantie en vakantiedagen: wanneer mag je wél afboeken?

De Hoge Raad maakt duidelijk dat het opnemen van vakantie tijdens ziekte moet worden onderscheiden van het verrekenen van ziektedagen met vakantiedagen. 

Vakantie opnemen tijdens ziekte

De zieke werknemer met re-integratieverplichtingen kan in beginsel vakantie opnemen tijdens ziekte, mits hij daartoe in staat is. Hij moet hiervoor dan wel expliciet instemmen met het aanmerken van ziektedagen als vakantiedagen. Het enkel kenbaar maken dat hij ‘met vakantie wil gaan’ is onvoldoende. 

Van de zieke werknemer zonder re-integratieverplichtingen kan in beginsel niet worden verwacht vakantie op te nemen. Hij kan daarom ook niet worden geconfronteerd met het vervallen van minimumvakantiedagen of het afboeken ervan. 

Verrekenen van ziektedagen met vakantiedagen

Vervolgens overweegt de Hoge Raad dat artikel 7:638 lid 8 BW ziet op verrekening van vakantiedagen in de situatie waarin de werknemer ziek wordt vóór of tijdens een al voor zijn ziekte vastgestelde verlofperiode. Uitgangspunt is dan dat de ziek geworden werknemer zijn vakantiedagen behoudt, zodat hij deze op een later moment alsnog kan opnemen. 

Van dit uitgangspunt kan alleen worden afgeweken als de werknemer op het moment dat de situatie zich voordoet “uitdrukkelijk en gericht” instemt met het afboeken van zijn vakantiedagen. Hiervoor is niet voldoende dat de werknemer aan de bedrijfsarts en/of de werkgever laat weten ondanks zijn ziekte op vakantie te zullen gaan. 

Let op: met betrekking tot de bovenwettelijke vakantiedagen kan wel al bij voorbaat met de werknemer worden overeengekomen dat ziektedagen tijdens vakantie als vakantiedagen zullen worden aangemerkt. Een dergelijke afspraak kan in de individuele arbeidsovereenkomst zijn opgenomen, maar kan ook in een cao staan. 

Jouw werknemer ziek tijdens vakantie: hoe ga je hier als HR-professional mee om?

Wat kun je als HR-professional doen om goed met deze situatie om te gaan? Denk aan de volgende aandachtspunten:

  • Vraag een zieke werknemer te bevestigen dat hij instemt met het afboeken van zijn vakantiedagen als hij aangeeft vakantie te willen.
  • Controleer de arbeidsovereenkomst en cao-bepalingen op afspraken over verrekening van ziektedagen met bovenwettelijke vakantiedagen. Als dit correct is overeengekomen, biedt dat een juridische basis voor afboeking.
  • Informeer werknemers actief over hun rechten en plichten bij vakantie en ziekte en leg keuzes goed schriftelijk vast.

Tot slot: vakantie en ziekte vragen om duidelijke communicatie en zorgvuldige dossiervorming

De uitspraak van de Hoge Raad onderstreept dat de bescherming van het recht op vakantie ook bij ziekte overeind blijft. Werkgevers mogen daar niet te snel van afwijken, ook niet bij een werknemer die ‘toch met vakantie wil’. Voor de HR-praktijk betekent dit: méér aandacht voor instemming, duidelijke communicatie en een sluitende administratie. 

Twijfel je of jouw huidige procedures voldoen aan de wetgeving? Laat je verlof- en verzuimbeleid tijdig tegen het licht houden, zodat je tijdens de vakantieperiode niet voor verrassingen komt te staan. Wij helpen je graag verder. Neem gerust contact op met mij of een van de andere arbeidsrecht advocaten.