Saunaclub Yin Yang en de ING procederen de laatste jaren over de vraag of de ING de bankrekening van Yin Yang mag stopzetten en de stortingen van contant geld mag weigeren. Eind januari oordeelde het Gerechtshof Amsterdam in een kortgedingprocedure dat de ING de bankrekening niet op mag zeggen, maar wel de stortingen van contant geld mag weigeren. Dit arrest volgt op eenritsaaneerdereuitspraken tussen de beide partijen en geeft verder invulling aan wat een bank in het kader van haar eigen Wwft-verplichtingen van haar klanten mag vragen.

Banken sluiten bankrekeningen MKB als reactie op anti-witwasverplichtingen

De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (de Wwft) legt aan banken (en andere poortwachters) bepaalde verplichtingen op. Deze verplichtingen strekken ertoe dat zij zich ervan verzekeren dat hun diensten niet worden misbruikt voor witwassen en terrorismefinanciering. Voldoen banken niet aan die verplichtingen, dan riskeren zij enorme boetes van toezichthouders en eventueel zelfs strafzaken. Vanwege die (financiële) risico’s nemen banken steeds vaker het zekere voor het onzekere als het gaat om de naleving van anti-witwasregelgeving en gaan zij steeds sneller over tot het opzeggen van bankrekeningen, om zo aan hun Wwft-verplichtingen te voldoen. De klant zal dan genoodzaakt zijn om een (kort geding) procedure te starten, om zo de bank te dwingen om de relatie voort te zetten. 

De achtergrond: ING acht kans op witwassen aanwezig

Dit speelde ook in de kwestie tussen saunaclub Yin Yang en de ING. Yin Yang had een betaalrekening bij de ING en een overeenkomst ‘verpakt afstorten’. Op grond daarvan kon Yin Yang het door haar ontvangen contante geld storten bij de ING. Vanwege een strafrechtelijk onderzoek naar Yin Yang en het feit dat de klanten van Yin Yang grotendeels met contant geld betaalden, achtte ING de kans aanwezig dat de betaalrekening van Yin Yang betrokken zou (kunnen) zijn bij het witwassen van geld. Gelet daarop heeft de bank Yin Yang in maart 2017 bericht dat haar betaalrekening en de overeenkomst ‘verpakt afstorten’ zouden worden opgezegd. 

Hof Amsterdam: contractsvrijheid banken niet onbegrensd

Daarop volgden enkele juridische procedures. In de (nu) meest recente uitspraak, die bij het kort geding bij het Hof Amsterdam van 21 januari 2020, is geoordeeld dat de ING aan Yin Yang een betaalrekening ter beschikking dient te stellen. Ondanks dat ook banken de vrijheid hebben om te bepalen met wie zij wel of niet een overeenkomst aangaan, zo oordeelt het hof, is deze vrijheid niet onbegrensd. Op banken rust een bijzondere zorgplicht die meebrengt dat banken rekening dienen te houden met de belangen van de klant, bijvoorbeeld het belang van het hebben van een bankrekening. Zonder een betaalrekening is het in Nederland immers vrijwel onmogelijk om een bedrijf te voeren. In dit geval viel de belangenafweging uit in het voordeel van Yin Yang: zij mocht haar bankrekening behouden. Hierbij nam het hof ook in overweging dat het niet voldoende aannemelijk was dat de verdenkingen richting Yin Yang terecht zijn geweest, zo was de strafzaak in juli 2018 reeds (deels met het OM geschikt, maar ook deels) geseponeerd. 

Overige facetten van het geschil

Op het punt van het ‘verpakt afstorten’ is het hof minder coulant. Bij contant geld speelt namelijk een groter witwasrisico. Daarnaast is het mogelijk een bedrijf te voeren zonder contant geld te kunnen storten, aldus het hof. Bij de belangenafweging over het verpakt storten is dan ook in het voordeel van de ING geoordeeld. Dat het voor een saunaclub zoals Yin Yang, waar klanten in het kader van hun privacy hun betalingen graag contant verrichten, (vrijwel) niet mogelijk is om een (rendabel) bedrijf te voeren zonder de mogelijkheid het ontvangen geld op haar bankrekening te storten, zou dit niet anders maken. 

Kwestie naar de Hoge Raad

Met het arrest van het hof is de saga tussen Yin Yang en ING nog niet voorbij. Yin Yang heeft cassatie ingesteld tegen een eerder arrest van het hof. Ook de Hoge Raad zal zich dus gaan buigen over deze kwestie. 

Heeft u een eerste brief van de bank ontvangen met lastige vragen over uw klanten en leveranciers? Schakel het KYB-team in.

Dreigt uw bank ook haar relatie met u op te zeggen en uw rekening(en) af te sluiten? Laat dit niet zomaar gebeuren. Check onze website voor meer informatie en publicaties. Heeft u een brief van de bank met 'lastige vragen' over uw klanten of leveranciers ontvangen? Neem contact op met het KYB-team (Keep Your Bank-team) van RWV Advocaten. Dit team adviseert en zo nodig procedeert over zaken waarin bankrelaties (dreigen te) worden opgezegd.