Werkgeversaansprakelijkheid? Wanneer bent u als werkgever aansprakelijk voor schade geleden door uw arbeidskrachten?

Een ongeluk zit in een klein hoekje. De kans is dan ook aanzienlijk dat een van uw arbeidskrachten wel eens gewond raakt door een ongeval tijdens het werk. Weet u wanneer u aansprakelijk bent voor de door uw arbeidskracht geleden schade? In dit artikel leg ik u in notendop de regels omtrent de werkgeveraansprakelijkheid uit. En hoe het zit met uw zorgplicht.

Als u als werkgever aansprakelijk wordt gehouden voor de geleden schade, dan gaat dat meestal om gevallen die ontstaan zijn bij uw werknemer tijdens de uitoefening van het werk (7:658 BW) en situaties waarin uw werknemer schade lijdt door een ongeval dat zich niet direct op de werkvloer heeft voorgedaan, maar wel gerelateerd is aan werk (7:611 BW) .

Werkgeversaansprakelijkheid voor schade ontstaan tijdens uitoefening van het werk (7:658 BW)

Heeft het ongeval van uw werknemer plaatsgevonden in de uitoefening van de werkzaamheden, dan dient de vraag of u als werkgever aansprakelijk bent doorgaans beantwoord te worden aan de hand van artikel 7:658 BW.

Het uitgangspunt van de “7:658 aansprakelijkheid” is dat u als werkgever aansprakelijk bent voor de schade die uw werknemer lijdt, als uw werknemer aantoont dat die schade is ontstaan in de uitoefening van zijn werk. U bent als werkgever alleen niet aansprakelijk als:

er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid aan de zijde van uw werknemer, of
u uw zorgplicht heeft nageleefd, of
het ongeval ook zou zijn gebeurd, als u uw zorgplicht zou hebben nageleefd.

Zorgplicht werkgever

Wat houdt uw zorgplicht precies in? Het komt er op neer dat u moet zorgen voor de veiligheid van de werkomgeving van uw werknemers. De zorgplicht heeft betrekking op de inrichting en het onderhoud van de omgeving waarin gewerkt wordt, maar ziet ook toe op de werktuigen en gereedschappen die gebruikt worden en zelfs op de door u in dat kader te geven instructies.

Er geldt een vergaande bescherming die voortkomt uit de gedachte dat de werknemer in een afhankelijke positie verkeert vanwege het instructierecht van u als werkgever. Bent u dan altijd aansprakelijk? Nee, artikel 7:658 BW beoogt geen absolute waarborg voor bescherming tegen gevaar te bieden. Zo geldt voor huis-, tuin- en keukenongevallen in principe geen zorgplicht.

Eigen schuld van uw werknemer?

Maar wat als ook uw werknemer schuld heeft aan de gedraging die de schade heeft veroorzaakt? Bijvoorbeeld omdat uw werknemer niet heeft opgelet bij het besturen van een machine? Helaas kunt u dan geen beroep doen op deze eigen schuld van de werknemer. Dat kan alleen als, zoals hiervoor aangegeven, de schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.

Hoogte van de schade

Wordt aansprakelijkheid van u als werkgever aangenomen, dan bent u in principe aansprakelijk voor alle schade van de werknemer.

Werkgeversaansprakelijkheid bij inleenkrachten en zzp-ers

Al het voorgaande geldt ook voor de door u ingeleende werknemers. Soms kunnen ook zzp-ers met succes een beroep doen op dit artikel. In dat geval:

moet de zzp-er voor zijn veiligheid (mede) afhankelijk zijn van u als zijn opdrachtgever; en
moeten de door de zzp-er verrichte werkzaamheden feitelijk behoren tot uw beroeps- en bedrijfsuitvoering.

Werkgeversaansprakelijkheid voor schade ontstaan tijdens werkgerelateerde ongevallen (7:611 BW)

In situaties waar artikel 7:658 BW geen bescherming biedt, kunnen werknemers in bepaalde situaties een beroep doen op artikel 7:611 BW als alternatieve grondslag voor aansprakelijkheid. Denk aan de situaties waarin uw werknemer schade lijdt door een ongeval dat zich niet direct op de werkvloer heeft voorgedaan, maar wel gerelateerd is aan werk. U kunt denken aan een ongeluk dat heeft plaatsgevonden tijdens een bedrijfsuitje of tijdens werkverkeer.

Uw zorgplicht en eigen schuld van de werknemers?

In artikel 7:611 BW staat dat zowel u als werkgever als uw werknemer verplicht zijn om zich als een goed werkgever en een goed werknemer te gedragen. Doet u dit niet en lijdt uw werknemer hierdoor schade, dan kunt u aansprakelijk zijn voor de schade.

Aansprakelijkheid op basis van dit artikel wordt minder snel aangenomen dan de aansprakelijkheid van 7:658 BW. In dit geval is het namelijk aan de werknemer om te bewijzen dat hij schade heeft geleden en dat u als werkgever tekort bent geschoten in uw zorgplicht.

Daarnaast speelt bij de toepassing van artikel 7:611 BW de eigen schuld van de werknemer wel een rol. Dit zorgt ervoor dat u als werkgever meer handvatten heeft om onder de (volledige) aansprakelijkheid uit te komen.

Hoogte van de schade

Bent u aansprakelijk op basis van artikel 7:611 BW dan valt de schade doorgaans lager uit. Dit heeft te maken met het feit dat de redelijkheid en billijkheid een belangrijke rol speelt bij de vaststelling van de hoogte van de schade. Over het algemeen geldt dat slechts die schade hoeft te worden vergoed die zou zijn uitgekeerd bij het afsluiten van een behoorlijke verzekering.

Inleenkrachten en zzp-ers

De door u ingeleende werknemers en zzp-ers kunnen op dit artikel geen beroep doen.

Laat u adviseren over de risico’s

Zoals u ziet is het belangrijk om u goed te laten adviseren. Niet alleen door ons, maar ook door uw verzekeringsadviseur over de risico's die uw werknemers, ingeleende krachten en zzp-er lopen bij de uitvoering van hun werk en de mogelijkheid om in dat kader een verzekering af te sluiten.